1η έκδοση: Μάιος 2013
Oι εκδόσεις ΤΟΠΟΣ σας προσφέρουν τη Συλλεκτική Έκδοση με όλες τις νουβέλες και όλα τα διηγήματα του Διονύση Χαριτόπουλου. Πέντε σημαντικά και δυσεύρετα βιβλία, συγκεντρωμένα σε ένα τόμο, με τη χρονολογική σειρά που εκδόθηκαν.
Δανεικιά γραβάτα (1976)
Δέσποινα (1984)
Τη νύχτα που έφυγε ο Μπούκοβι (1989)
Εναντίον του Marlboro (1991)
Aπό δω πέρασε ο Κιλρόι (1992)
Ο Διονύσης Χαριτόπουλος, μέσα από τα παραπάνω έργα του, αποδομεί με αριστουργηματικό τρόπο τη μεταπολιτευτική εποχή των μεγάλων θριάμβων, της παραφροσύνης και της επίπλαστης ευμάρειας, που οδήγησαν στο οδυνηρό σήμερα. Η κρίση αναβλύζει από παντού και σιγά-σιγά διαβρώνει τα πάντα. Η διεισδυτική ματιά του συγγραφέα διαβάζει σωστά, πίσω από τα μεγάλα μυστικά και ψέματα, την καταιγίδα που έρχεται.
Μια ιδιαίτερα προσεγμένη και καλαίσθητη έκδοση, με σκληρό εξώφυλλο και χρυσοτυπίες, που αξίζει να διαβαστεί και να ξαναδιαβαστεί και να πάρει την θέση της στη βιβλιοθήκη μας. Για να καταλάβουμε το πώς φτάσαμε ως εδώ.
"Ύμνος στον Χαριτόπουλο" από τη Νίκη Κόλλια στο protagon.gr
Πιστεύω και τιμώ ένα προς ένα τα βιβλία του Διονύση Χαριτόπουλου. Πρώτα για χάρη κάποιων απ’ τους ήρωές του, που γρατζουνάνε πάλι και πάλι την καρδιά μου. Στη Δανεικιά Γραβάτα (1976) ο Ντάρλιγκ, ένας πλανόδιος φιλόσοφος, με όλα του τα σύνεργα -χάρτες, πυξίδα, λάμπες θυέλλης και κόλπα του δρόμου- μαθαίνει σ’ ένα παιδί, πώς να φέρνει βόλτα με το μυαλό ολόκληρο τον κόσμο. Παρακάτω η Δέσποινα (1984), κοπέλα μιας ανελέητης επαρχίας, μαζεύει κουράγιο για να φύγει μακριά, ενώ ο άξιος Γιάννης στηρίζει δίχως ανταπόδοση ένα-ένα τα χαμένα Παιδιά της Χελιδόνας (1983).
Ύστερα είναι η γραφή του. Αφτιασίδωτη και ευθύβολη κρύβει πάντα δυο αναγνώσεις. Χορταστική ιστορική βιογραφία και μαζί το πρώτο ολοκληρωμένο μνημόσυνο για την ψυχή του Άρη ο Αρχηγός των Ατάκτων (1997-2001, 2003), δωρικό μυθιστόρημα και ταυτόχρονα σιωπηρός θρήνος τα Παιδιά της Χελιδόνας (1983) για μια διαλυμένη οικογένεια και έναν καμένο κόσμο μετά τον Εμφύλιο· δύσκολος αποχαιρετισμός και μαζί προσφορά Ο άνεμος κουβάρι (2005), πρώτη καταγραφή η Δανεικιά Γραβάτα, τα πλαγιαστά αποσπάσματα του Από δω πέρασε ο Κιλροϊ (1992) και παράλληλα προοικονομία του τελευταίου του βιβλίου για τον Πειραιά (2012). (...)
2/02/2013, www.protagon.gr
Δείτε όλη την παρουσίαση εδώ.
Παρουσίαση στην Εφημερίδα των Συντακτών από τον Γιώργο Περαντωνάκη
Η ελληνική ταυτότητα, όπως εκφράζεται δεκαετίες τώρα στη λογοτεχνία μας, τόσο στην ποίηση όσο και στην πεζογραφία, ριζώνει αφενός στο τοπικό, λαϊκό, ενδογενές υπέδαφος και αφετέρου στο δυτικό, εξωστρεφές, εκσυγχρονιστικό έδαφος. Ετσι, σε ποικίλα έργα συναντάμε την κίνηση της γραφής και της σκέψης τόσο από τον λαό προς τη διανόηση όσο και από τη διανόηση προς τον λαό, ώστε και οι δυο κατευθύνσεις να συγκεράσουν το αυθόρμητο με το εξεζητημένο και το απλοϊκό με το ελιτίστικο.
Ο Δ. Χαριτόπουλος ξεκίνησε κυριολεκτικά από το πιο λαϊκά στρώματα του Πειραιά και σταδιακά μπόλιασε τα πρώτα του ερεθίσματα με μια υψηλότερη παιδεία, χωρίς ποτέ να στρέψει την πλάτη στο παρελθόν του. Ετσι, σε ό,τι γράφει διακρίνεται αυτή η αυθεντικότητα της αντικομφορμιστικής ψυχής με την πατίνα μιας ματιάς που μπορεί και αντιλαμβάνεται όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής.
Από το 1976 με τη συλλογή διηγημάτων «Δανεικιά γραβάτα», το 1984 με τη «Δέσποινα» και το 1989 με τη «Νύχτα που έφυγε ο Μπούκοβι» μέχρι τη νουβέλα «Εναντίον του Marlboro» (1991) και το «Από δω πέρασε ο Κίλροϊ» (1992) καλύπτει την πορεία από τα αλώνια… στα σαλόνια κι από το λιμάνι στα γραφεία των διαφημιστικών εταιρειών. Τα διηγήματά του αποτελούν προσωπογραφίες του λαϊκού στοιχείου που όλες μαζί σκιτσάρουν ανθρώπινους τύπους, οι οποίοι προσπαθούν να επιβιώσουν σε μια φτωχή και ασφυκτική Ελλάδα. Ο άνεργος που πουλάει το αίμα του, ο πλασιέ που δεν πιστεύει στη δουλειά του, μια λούμπεν παρέα που αποκτά ξαφνικά αλληλεγγύη, ο αξιωματικός που ψάχνει στην Αλεξανδρούπολη γκόμενα, αλλά αυτή, η Δέσποινα, θέλει να το σκάσει για τη Θεσσαλονίκη κ.ά. είναι πορτρέτα των κατώτερων στρωμάτων, που ονειρεύονται μια καλύτερη ζωή. Κι από κοντά συναντάμε τον Ολυμπιακό που είναι θρησκεία, αλλά και τις σεξουαλικές ορμές που γυρεύουν διέξοδο, τη φτώχεια και την περιπλάνηση, τις μικροαπατεωνιές και την ελπίδα για ένα φωτεινότερο αύριο. (...)
Η Εφημερίδα των Συντακτών, 21/07/13
Δείτε όλη την παρουσίαση εδώ.
Παρουσίαση στo diastixo.gr από τον Χρίστο Παπαγεωργίου
(...) Ο Χαριτόπουλος ως συγγραφέας έχει τα εξής τρία χαρακτηριστικά: μινιμαλισμό, θεατρικότητα, ρεαλισμό. Η Δανεικιά γραβάτα, καθώς αποτελεί την αρχή μιας καθοριστικής πορείας στον χώρο της πεζογραφίας, περιέχει διηγήματα νωπά, υγρά, αληθοφανή, διεισδυτικά, κανονικής φόρμας και πιστής έκτασης, άρα έναν βατό προσανατολισμό εμμονών τέτοιων, που συγκροτούν μια αφήγηση αποσπασματική και σπονδυλωτή. Η Δανεικιά γραβάτα δείχνει από πολύ νωρίς, ακριβεστέρα απ’ την αρχή, πως ο Χαριτόπουλος θα διασχίσει ένα πεζογραφικό τοπίο με τα όπλα που κατέχει, χωρίς συμβιβασμούς θεματικούς και γλωσσικούς, και προπάντων χωρίς εκκεντρικότητες, καθώς ο ίδιος, όσο τουλάχιστον η προσωπικότητά του μπορεί να διαγραφεί μέσα απ’ τα γραπτά του, είναι και γνήσιος και αυθεντικός.
Στη Δέσποινα –νουβέλα που μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο, ίσως η κορωνίδα στο μέχρι σήμερα έργο του δημιουργού– παρακολουθούμε την απίστευτα μεγάλη θέληση μιας γυναίκας να ξεφύγει από τον τόπο της, κάπου στην ανατολική Θράκη, και το μόνο που καταφέρνει είναι να γίνει σεξουαλική τροφή σε όσους είναι πρόθυμοι να τη μεταφέρουν στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια στη Γερμανία. Παρά τη σεμνοτυφία της γίνεται εύκολο θύμα επιτήδειων, ενώ η τρίτη φορά είναι και φαρμακερή καθώς την περιμένει ένα οδυνηρό φινάλε. Ξαναγυρίζοντας στο διήγημα, ο Χαριτόπουλος, στο Τη νύχτα που έφυγε ο Μπούκοβι βάζει καινούργιους θεματικούς προορισμούς και πάλι ανακαλώντας τους από τη μνήμη του και ανακυκλώνοντάς τους ποιοτικά, πάντα κάτω από το τρίπτυχο: συμπύκνωση, υποκριτική και καθημερινότητα. Ολόκληρο το υλικό που ο συγγραφέας κατέχει γύρω από την πόλη του και τη ζωή των απόκληρων, των περιθωριακών και των άστεγων παίρνει χαρακτήρα εκδικητικό, που περιγράφεται με τρόπο δραματικό, κερδίζει όμως τη συμπάθεια του δέκτη. Για χρόνια ο πεζογράφος Διονύσης Χαριτόπουλος εργάστηκε στη διαφήμιση, αποτέλεσμα δε αυτού είναι η νουβέλα Εναντίον του Marlboro. Η από κάθε άποψη πιεστική εργασιακή συνθήκη, οι συμβιβασμοί, η επαφή που πάντα κάτι κρύβει από πίσω με τα ΜΜΕ, οι δημόσιες σχέσεις, τα πάρτι των επωνύμων, οι κοσμικές στήλες, οι ξεπέτες με την ιδιαιτέρα, ένα πρόβλημα υγείας που δεν αξιολογείται και, τέλος, τα αναπάντητα τηλεφωνήματα ακόμη και της μητέρας, συνιστούν ένα συνειδησιακό τοπίο ακρωτηριασμένο και προβληματικό. Τέλος, στο Από δω πέρασε ο Κιλρόι, οι δύσκολες ώρες που περνά κάποιος ασθενής κάνουν τον ίδιο εξαιρετικά σκληρό απέναντι στη γυναίκα του, η οποία τον συνοδεύει σε νοσοκομείο της Γερμανίας, διακωμωδώντας τον εαυτό του και τους άλλους, ολοκληρωτικά με διεστραμμένα αστεία και παραβολές, σε μια προσπάθεια να ξορκίσει τον θάνατο. Ο ασθενής, που όπως αφήνει να εννοηθεί ο συγγραφέας θα γυρίσει στον κόσμο των ζωντανών υγιής, ίσως αποτελεί τη συνέχεια του «προβλήματος υγείας που δεν αξιολογήθηκε» από το Εναντίον του Marlboro.
Είμαι της γνώμης πως τα πεζά του Χαριτόπουλου δεν επιθυμούν πολλές διαμεσολαβητικές προσθήκες και αναλυτικές κριτικές, γι’ αυτό σταματώ εδώ. Να προσθέσω μόνο τούτο: οι Εκδόσεις Τόπος χαρακτηρίζουν το βιβλίο με τα διηγήματα και τις νουβέλες «συλλεκτική έκδοση» και πράγματι έτσι είναι. Καθώς, έχοντας ολοκληρωμένη μια συγγραφική παραγωγή δεκαπέντε χρόνων μπροστά σου, ως αναγνώστης, βρίσκεσαι έτοιμος να δεχθείς και μια γροθιά στο στομάχι και ένα χάδι συμπονετικό ταυτόχρονα.
www.diastixo.gr, 22/07/13
Διαβάστε όλη την παρουσίαση εδώ.
Παρουσίαση στο περιοδικό Hot doc
(...) Η διεισδυτική και ακριβής πένα του συγγραφέα αποδομεί το μεταπολιτευτικό ελληνικό όνειρο της μικροαστικής καλοπέρασης, που οδήγησε μαθηματικά στη σημερινή κρίση. Καθαρή γραφή, ειλικρινής ματιά απέναντι στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδα και συναρπαστικός τρόπος αφήγησης.
Παναγιώτης Πασπαλιάρης, 25/07/2013
Διατυπώστε τη γνώμη σας για το βιβλίο εδώ
|