Μία αβέβαιη και απειλητική καθημερινότητα επικράτησε για τους πολίτες της Ελλάδας μετά την υπογραφή του μνημονίου, ως αποτέλεσμα της ακραίας λιτότητας που επιβλήθηκε.
Η ύφεση, η ανεργία, οι μειώσεις και οι περικοπές των μισθών, η αυξανόμενη φορολογία και η συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας, η διόγκωση της φτώχειας, επιδείνωσαν τις συνθήκες διαβίωσης, ενέτειναν τα προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας, αύξησαν τα ποσοστά των αυτοκτονιών και της θνησιμότητας. Παράλληλα, άρχισαν να κερδίζουν έδαφος εντεινόμενες πολιτικές και πρακτικές καταστολής, παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κοινωνικά αδύναμων ομάδων, ο ρατσισμός, η βία και ο φασισμός, δημιουργώντας κλίμα φόβου και ανασφάλειας.
Το βιβλίο επιχειρεί μία σφαιρική κριτική και τεκμηριωμένη ανάλυση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στη ζωή των πολιτών, ανάλυση που αναδεικνύει την κοινωνική συνοχή ως το μεγάλο θύμα της κρίσης. Κεντρική θέση στην ανάλυση κατέχει η παρουσίαση μηχανισμών χειραγώγησης της κοινωνίας και διαδικασιών κοινωνικού αποκλεισμού, όπως η κατασκευή ενόχων, ενοχών και αποδιοπομπαίων τράγων, και η ποινικοποίηση της ασθένειας και της διαφορετικότητας.
Παράλληλα, αναζητεί λύσεις για την αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων που έχουν οξυνθεί μέσα από την ενίσχυση της δημοκρατικής συμμετοχής στη λήψη των αποφάσεων και τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση των παρεμβάσεων, με τη συμμετοχή των λειτουργών φροντίδας και των ίδιων των εξυπηρετουμένων. Αναδεικνύει τη σημασία της κριτικής σκέψης και στάσης για τη διαμόρφωση ενός κινήματος αλληλεγγύης ενάντια στις πολιτικές που οδήγησαν τη χώρα στη σημερινή ανθρωπιστική κρίση και προτείνει το μοντέλο της κριτικής κοινωνικής εργασίας στην παροχή κοινωνικής φροντίδας.
Παρουσίαση στο kokkino.grαπό τον Κώστα Αρβανίτη
(...)Ο Πουλόπουλος αναλύει τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην κοινωνία με επίκεντρο τη φτώχεια και την επιδείνωση των συνθηκών στέγασης και διατροφής. Περιγράφει τις επιδράσεις στους τομείς της ψυχικής και σωματικής υγείας, της κατάχρησης αλκοόλ και ψυχοτρόπων ουσιών, της αύξησης των αυτοκτονιών και της θνησιμότητας. Η ανάλυσή του αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο, σε αυτό το ζοφερό περιβάλλον, οι πολιτικές και πρακτικές καταστολής εντάθηκαν τα τελευταία χρόνια και βαθμιαία υποκατέστησαν την κοινωνική φροντίδα και το κράτος πρόνοιας, ενισχύοντας τις κοινωνικές ανισότητες και επιδεινώνοντας τις συνθήκες κοινωνικού αποκλεισμού των πλέον ευάλωτων ατόμων και ομάδων στη χώρα.
Η οπτική του βιβλίου είναι κριτική και εστιάζει στις διαδικασίες κοινωνικού αποκλεισμού, όπως η κατασκευή ενόχων, ενοχών και αποδιοπομπαίων τράγων, και η ποινικοποίηση της ασθένειας και της διαφορετικότητας. Αναλύει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αυξήθηκαν την περίοδο της κρίσης και επικεντρώνεται στο φαινόμενο του φασισμού, και της ρατσιστικής βίας της ακροδεξιάς με κύριο εκφραστή την Χρυσή Αυγή, ξεσκεπάζοντας το προσωπείο ψευδοαλληλεγγύης του ναζιστικού μορφώματος. Η ανάλυση φωτίζει τους λόγους για τους οποίους η οικονομική κρίση αποτελεί σοβαρό κίνδυνο κοινωνικής αποδιοργάνωσης και διάρρηξης της κοινωνικής συνοχής, και σχετίζεται με την έξαρση φασιστικών φαινομένων.
Παράλληλα, το βιβλίο αναζητά λύσεις για την αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων που έχουν οξυνθεί, μέσα από την ενίσχυση της δημοκρατικής συμμετοχής στη λήψη των αποφάσεων και το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση των παρεμβάσεων με συμμετοχή των λειτουργών φροντίδας και των ίδιων των εξυπηρετουμένων. Αναδεικνύει τη σημασία της κριτικής σκέψης και στάσης για τη διαμόρφωση ενός κινήματος αλληλεγγύης ενάντια στις πολιτικές που οδήγησαν τη χώρα στη σημερινή ανθρωπιστική κρίση και προτείνει το μοντέλο της κριτικής κοινωνικής εργασίας στην παροχή κοινωνικής φροντίδας. (...)
Κώστας Αρβανίτης 10.11.2014
Διαβάστε όλη την βιβλιοπαρουσίαση εδώ
Παρουσίαση του βιβλίου στο news247
(...) Εννιά συμπυκνωμένα κεφάλαια, εννιά κατευθυντήριες γραμμές για το δρόμο προς την ανατροπή μιας πολιτικής διακυβέρνησης και μιας στυγνής εφαρμογής λιτότητας που έσπρωξε εκατομμύρια πολιτών στη φτωχοποίηση και κυρίως, την ανασφάλεια τόσο για την καθημερινή διαβίωση, όσο και για την εργασιακή επαύριον.
Ο κ. Πουλόπουλος μέσα από τις 232 σελίδες του «εγχειριδίου της κρίσης» επιχειρεί να ανοίξει τα μάτια, το βλέμμα και την αντίληψη των αναγνωστών του. Από την απαρχή του οικονομικού αδιεξόδου και τα 10 κρίσιμα λεπτά που είχε στη διάθεσή του ο Γιώργος Παπανδρέου να αποφασίσει για την τύχη της χώρας, στο διάχυτο φόβο και τελικά, στις πραγματικές επιπτώσεις της κρίσης στη ζωή, την υγεία και την κοινωνική φροντίδα. Με συχνές αναφορές στο φαινόμενο του Βέρθερου, στην ποινικοποίηση της ασθένειας ή της διαφορετικότητας και στην ενίσχυση της «κουλτούρας της ενοχής», καταλήγει στην σημασία της κοινωνικής αλληλεγγύης, της συλλογικής δράσης και της κοινωνικής εργασίας. (...)
Μίκα Κοντορούση, 10.11.2014
Διαβάστε όλη την βιβλιοπαρουσίαση εδώ.
Συνέντευξη στην Κρυσταλλία Πατούλη για το tvxs
"Όπως και στην Κατοχή, σήμερα οι άνθρωποι φοβούνται. Και εκείνοι που τώρα είναι κλεισμένοι και άπραγοι στα σπίτια τους γιατί αισθάνονται ότι δεν υπάρχει διέξοδος, μοιάζουν με τους ανθρώπους που ήταν κλεισμένοι στα σπίτια τους την περίοδο της Κατοχής γιατί φοβόντουσαν μην σκοτωθούν. Στην Κατοχή, όμως, αυτοί που έβγαιναν από τα σπίτια τους και έμπαιναν στην Αντίσταση, είχαν χαμηλότερα επίπεδα φόβου από εκείνους που κλείνονταν και δεν συμμετείχαν σ' αυτήν, παρά το γεγονός ότι έβαζαν σε μεγαλύτερο κίνδυνο τη ζωή τους. Τι τους κρατούσε και τους έδινε δύναμη; Η αλληλεγγύη. Το ότι πολεμούσαν για ένα σκοπό" (...)
Δείτε εδώ όλη τη συνέντευξη του Χ. Πουλόπουλου για το tvxs (12.11.14).
Παρουσίαση στο vice.com από τη Μαρία Λούκα Ζούμε στην Eποχή του Φόβου
(..) Η απόσυρση και ο εγκλωβισμός στον ιδιωτικό χώρο, αναπόφευκτα αναπαράγει το φόβο και βυθίζει το άτομο σε μια ατέρμονη ενδοσκόπηση. Όταν κλείνεσαι σπίτι σου που βομβαρδίζεσαι συνεχώς από νούμερα και τηλεοπτικά τελεσίγραφα χωρίς αλληλεπίδραση με την αλήθεια που υπάρχει έξω από σένα, δε σου μένει τίποτα άλλο να κάνεις απ' το να τσαλαβουτάς στις αντιφάσεις σου. Τότε δεν αναμετριέσαι απλώς με τις ματαιώσεις αλλά τις εμπεδώνεις κιόλας ως νέα κανονικότητα. Γιατί η ιστορία του φόβου είναι στην πραγματικότητα η ιστορία της κατασκευής μιας πολιτικής ιδέας που στοχεύει στην καθήλωση, την εξατομίκευση και τη συμμόρφωση. Γι' αυτό μάλλον ένας άνθρωπος που ήξερε καλά από πολιτική, ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ συνήθιζε να λέει ότι: «το μόνο πράγμα που πρέπει να φοβόμαστε είναι ο ίδιος ο φόβος».
Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ Mαρία Λούκα, vice.com 24.11.2014
Παρουσίαση του βιβλίου στην Ελευθεροτυπία από την Σταυρούλα Παπασπύρου
Μπορεί να είναι κανείς πολιτικά ουδέτερος μ' όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια; Μπορεί να μένει απαθής όταν οι στρατιές των νεόφτωχων πληθαίνουν, όταν τα δικαιώματα των πιο ευάλωτων παραβιάζονται συστηματικά, όταν οι ρατσιστικές επιθέσεις και οι φασιστικές συμπεριφορές τείνουν να γίνουν κομμάτι της καθημερινότητάς μας, ενώ και οι πιθανότητες να βρεθεί ένας άνεργος στο δρόμο είναι περισσότερες από το να ξαναβρεί δουλειά;
Η πικρή αλήθεια είναι πως η αναλγησία και ο στρουθοκαμηλισμός δεν έχουν ξεριζωθεί από τον ανθρώπινο χάρτη και η κοινωνική αδικία ούτε κινητοποιεί τους πάντες ούτε προκαλεί σε όλους τον ίδιο θυμό. Για τον Χαράλαμπο Πουλόπουλο, πάντως, η αποστασιοποίηση από φαινόμενα σαν τα παραπάνω είναι αδιανόητη. Γι' αυτό και στο καινούριο του βιβλίο «Κρίση, φόβος και διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής» (εκδ. Τόπος), δεν μασάει τα λόγια του.
Τα στοιχεία που δίνει για τις εξελίξεις στους τομείς της ψυχικής υγείας, των εξαρτήσεων, της κοινωνικής φροντίδας, σου μαυρίζουν την καρδιά. Οι αναλύσεις του γύρω από μηχανισμούς όπως της κατασκευής ενόχων και αποδιοπομπαίων τράγων από τους κρατούντες, είναι ικανές να ταρακουνήσουν κάθε ανυποψίαστο. Οι εξηγήσεις του για τις αλυσιδωτές και μακροπρόθεσμες συνέπειες των περικοπών που γίνονται σήμερα αβέρτα, δεν αφήνουν περιθώρια για εφησυχασμό. Οπως όμως επιμένει, υπάρχουν διέξοδοι: η κριτική σκέψη, η συμμετοχή σε δράσεις αλληλεγγύης, η μαζική ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών κοινωνικής οργάνωσης. Διαφορετικά, δεν θ' αναπτύσσονταν πολιτικές για να μας κρατούν τρομοκρατημένους, μουδιασμένους και απληροφόρητους.
Δείτε εδώ όλη την παρουσίαση εδώ Σταυρούλα Παπασπύρου, Ελευθεροτυπία 14.11.2014
Aπόσπασμα από τη συνέντευξη του συγγραφέα στη The Huffington Post
(...)οι πολιτικοί άρχισαν να παρασκευάζουν πολιτικούς φόβους για να μετατραπούν οι ίδιοι σε προστάτες των πολιτικών φόβων. Έτσι είχαμε τις περιπτώσεις των εξαρτημένων οροθετικών γυναικών όπου αναδείχτηκαν ως «υγειονομική βόμβα» που θα διέλυε την ελληνική οικογένεια, ενώ είχαμε περιπτώσεις όπου ενώ μειώνονταν οι υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας βλέπαμε αύξηση στις δυνάμεις καταστολής. Πολύ εύκολα γινόντουσαν σκούπες, τους έπαιρναν στα κέντρα κράτησης στην Αμυγδαλέζα. Δεν είχε σημασία αν ήσουν μετανάστης, ή εξαρτημένος, έφτανε να είσαι διαφορετικός για να δοθεί μια ψεύτικη εικόνα αποτελεσματικότητας, να μην φαίνεται στους πολλούς ότι υπάρχει το πρόβλημα και το πρόβλημα οξύνεται...
(..)Έχουμε ατομικούς φόβους- τον φόβο της απώλειας της οικονομικής θέσης, και άρα και το φόβο της αξιοπρέπειας και της αυτονομίας. Έχουμε όμως και συλλογικούς φόβους που είναι καταγεγραμμένοι στη συλλογική μας μνήμη- χρεοκοπία, πείνα, πράγματα που τα ‘χουμε ακούσει από παππούδες και γονείς και έρχονται στην επιφάνεια και έχουμε και τους πολιτικούς φόβους που κατασκευάζονται για να τους διαχειριστούν ορισμένοι προκειμένου να κρατήσουν την πολιτική τους κυριαρχία. Αυτοί οι φόβοι είναι που κυριάρχησαν την περίοδο της κρίσης, και συνεχίζουν να υπάρχουν. Δεν μπορούμε να πούμε από τη μια στιγμή στην άλλη ότι άλλαξαν. Πάνω σε αυτούς τους φόβους ποντάρουν κάποιοι στο εσωτερικό και στο εξωτερικό της χώρας...
Διαβάστε όλη την συνέντευξη εδώ Δέσποινα Τριβόλη, The Huffington Post (27/02/15)
Παρακολουθείστε την εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε για το βιβλίο στις 20.02.15 στο Θέατρο του Νέου Κόσμου και δείτε εδώ το ρεπορτάζ του bookia.gr για την εκδήλωση
Παρακολουθείστε εδώ την εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την έκδοση του βιβλίου «Κρίση, φόβος και διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής» και θέμα ''Ο φόβος μπροστά στο φόβο'' (21.04.15)
Δείτε στον Οδηγό Ανάγνωσης τα περιεχόμενα, τον πρόλογο και την εισαγωγή του βιβλίου, καθώς και την παρουσίαση του βιβλίου από την Κατερίνα Μάτσα, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ''Νέα Προοπτική'' (09.04.15). Δείτε εδώ την παρουσίαση του βιβλίου στην Καθημερινή,εδώ την συνέντευξη του συγγραφέα στην Εφημερίδα των Συντακτών (27.12.14) και εδώ τη συνέντευξη του συγγραφέα στηHuffington Post (27.02.15). Δείτε επίσης εδώ την παρουσίαση του βιβλίου στο aftodioikisi.gr, εδώτην παρουσίαση στο protagon.gr και εδώ την παρουσίαση στον Παρατηρητή Θράκης. Δείτε επίσης στον οδηγό ανάγνωσης τη συνέντευξη του Χ. Πουλόπουλου στον Παρατηρητή Θράκης και στο Ράδιο Παρατηρητής με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου στην Κομοτηνή, καθώς και δημοσίευμα της εφημερίδας για την εκδήλωση.
Τέλος παρακολουθείστε εδώ την εκδήλωση Συλλογικότητα και Αλληλεγγύη που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Χαράλαμπου Πουλόπουλου (Πέμπτη 28 Μαΐου 2015), με ομιλητές τους: Αρβανίτη Κώστα (Δημοσιογράφος, Διευθυντής του Ραδιοφωνικού Σταθμού Στο Κόκκινο), Καμτσίδου Ιφιγένεια (Αν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ, Πρόεδρος του ΕΚΔΔΑ), και Τριανταφύλλου Έλλη (Δημοσιογράφος στην εφημερίδα Καθημερινή και στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ ).