Από την πολυεθνική Σελανίκ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στη Σαλονίκη του Μεσοπολέμου και των πρώτων χρόνων της Κατοχής.
Ένα μυθιστορηματικό πανόραμα της Θεσσαλονίκης από τον ερχομό των προσφύγων το 1922 ως τον διωγμό των εβραίων το 1943.
Μια τοιχογραφία που ανακαλώντας τα μεγάλα γεγονότα της εποχής, όπως την ανταλλαγή πληθυσμών, την κρίση του ’29-’30, τον εμπρησμό του Κάμπελ, τον Μάη του ’36, την επιστράτευση και τα τρένα για το Άουσβιτς, μας ταξιδεύει ως το Βερολίνο του Μεσοπολέμου, τη Μόσχα των μετεπαναστατικών χρόνων και τη Βαρκελώνη του ισπανικού εμφυλίου.
Η Δάφνη, η Σμαρώ, ο Στέφανος, ο Ελιάν και ο Αλέξανδρος δένονται, συνειδητά ή όχι, με την ιστορία του καιρού τους, υφίστανται τις συνέπειές της και προσπαθούν να επιδράσουν στην εξέλιξή της.
Η γυναικεία χειραφέτηση συναντά το ρεμπέτικο του Μεσοπολέμου μέσα από προσδοκίες, συγκρούσεις και ανατροπές, σε εποχές σκληρές από τις οποίες περνούν διακριτικά οι φιγούρες του Γληνού και του Καζαντζάκη, του Πασαλίδη και του Ζαχαριάδη, αλλά και του Ναζίμ Χικμέτ και του Έρνεστ Χέμινγουεϊ.
Παρουσίαση στο k-lab από τον Κ. Παλούκη
(...) Το μυθιστόρημα Τα χρόνια ανάμεσα είναι γραμμένο για να μεταφέρει τους αναγνώστες σε ουτοπικούς και δυστοπικούς χρόνους του μεσοπολεμικού παρελθόντος. Όσοι το διαβάσουν θα απολαύσουν αυτή την “ιστοπία” που συνήθως μόνο οι μελετητές του παρελθόντος χαίρονται, όταν διαβάζουν τις εφημερίδες, τα χρονογραφήματα και τις άλλες ιστορικές πηγές. Στην Θεσσαλονίκη φαίνεται ότι τα τελευταία χρόνια η ιστορία της πόλης έχει γίνει ένα μνημονικό διακύβευμα. Η ρομαντική αναπόληση των προμνημονιακών χρόνων μετατρέπεται σε πολιτικό και ταυτοτικό πεδίο σύγκρουσης. Οι Θεσσαλονικείς της εποχής της κρίσης κατασκευάζουν τα παρελθόντα που τους ταιριάζουν καθώς οι όροι αριστερά και δεξιά επανέρχονται δυναμικά στον χώρο. Ο Βασίλης Τσιράκης με το δικό του έργο συμβάλλει σε αυτόν τον μνημονικό πόλεμο καταθέτοντας την ταξική οπτική. Δεν είναι η σύγκρουση μεταξύ πολυεθνικής -πολυθρησκευτικής πόλης με την ελληνοκεντρική ορθόδοξη. Γι’ αυτό το λόγο ο κομμουνιστής ήρωας ταυτίζεται με τον Εβραίο. Καλή ανάγνωση.
Διαβάαστε όλη την παρουσίση εδώ
Κώστας Παλούκης, k-lab.zone (21.04.16)
Παρουσίαση στο blog bibliodiktis από τον Δημήτρη Μουρατίδη
Στο πολύ ενδιαφέρον αυτό βιβλίο, με αφορμή τις διαδρομές των ηρώων του, ο συγγραφέας καταφέρνει δύο πράγματα. Αφ’ ενός να μας διηγηθεί την ιστορία, τους κοινωνικούς αγώνες αλλά και την οικονομική ζωή της Θεσσαλονίκης στο χρονικό διάστημα 1923-1943. Αφ’ ετέρου να μας περιγράψει εξαντλητικά την μεταμόρφωση της πόλης, μέσα από τις αναφορές του στα ιδιωτικά (οικίες, καταστήματα, κινηματογράφους, ξενοδοχεία, εστιατόρια κλπ), όσο και δημόσια κτίρια (κέντρα διοίκησης, σχολεία, πανεπιστήμια, πάρκα, πλατείες κλπ).
Διαβάστε όλη την παρουσίαση εδώ
Δημήτρης Μουρατίδης, bibliodiktis.blogspot.gr (30.16.16)
Παρουσίση στο Πριν από την Αιμιλία Καραλή
Η ανθρωπογεωγραφία και του τελευταίου έργου του ανάγεται στα «χρόνια ανάμεσα» στην έλευση των προσφύγων μετά το 1922 στη Θεσσαλονίκη και στον μεγάλο διωγμό των Εβραίων της πόλης το 1943. Τα πρόσωπα του έργου του συνδέονται ποικιλόμορφα μεταξύ τους και άρρηκτα με τα μεγάλα γεγονότα της εποχής τους. Η ανθρώπινη κατάσταση των προσφύγων και το τραύμα της ανταλλαγής, η ανάπτυξη του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος, ο Εμφύλιος στην Ισπανία και οι Διεθνείς Ταξιαρχίες, οι αντικομμουνιστικές διώξεις επί Βενιζέλου και των διαδόχων του, η γέννηση του φασισμού, ο Μεταξάς, η γερμανική Κατοχή και οι δωσίλογοι, το σκόπιμα καλλιεργούμενο από την εξουσία φυλετικό μίσος συνιστούν τον βασικό ιστορικό καμβά του μυθιστορήματος. Είναι άμεσα συνυφασμένος με τη ζωή των προσώπων του μυθιστορήματος καθώς συμμετέχουν σε αυτά είτε ως «θύτες», είτε ως «θύματα» είτε περνώντας από την μια κατάσταση στην άλλη. Στον λογοτεχνικό κόσμο του Τσιράκη τίποτε δεν είναι μονοδιάστατο. Υπάρχουν, βεβαίως, σταθερές που χαρακτηρίζονται από τις αξίες ή τις ιδιοτέλειές τους, από την μάχη τους για την προσωπική αλλά και τη συλλογική αξιοπρέπεια ή από την εμμονή τους με την οικονομική και πολιτική δύναμη. Και γύρω από αυτούς τους πόλους περιστρέφονται οι συγκρούσεις. Τα πρόσωπα του μυθιστορήματος δεν υψώνονται ή ταπεινώνονται μόνο μέσω της στάσης τους στα καίρια ιστορικά γεγονότα. Εκεί που δοκιμάζονται είναι στην καθημερινή τους ζωή: στους έρωτες, τις φιλίες, τη διασκέδαση, τις κοινωνικές εμπειρίες και συναναστροφές, τους προσωπικούς στόχους. Οι επιλογές τους και το ήθος τους είναι, εν πολλοίς, αυτό που τους ωθεί να πάρουν τη μια ή την άλλη στάση στα μεγάλα ιστορικά γεγονότα. Έτσι ο συγγραφέας συνδέει με έναν διαλεκτικό τρόπο το προσωπικό με το πολιτικό στοιχείο, το καθημερινό με το σπάνιο. Αποφεύγει τις σχηματικές αναπαραστάσεις ανθρώπων, δεν «καθοδηγεί» τους ήρωές του προκειμένου να τους εντάξει σε ένα βολικό και εύκολα ερμηνεύσιμο δόγμα. Αντίθετα· έχουν αυτοτελείς «φωνές» και ο συγγραφέας αναπλάθει με έντιμο τρόπο αυτό που «θέλουν» οι ίδιοι να «είναι». Και γι’ αυτό η κατάληξη κάθε χαρακτήρα φαίνεται φυσική απόληξη του τρόπου με τον οποίο «υπάρχει» και δρα σε όλο το έργο.
Από τα ενδιαφέροντα επίσης σημεία του πεζογραφήματος είναι η αποτύπωση του πνευματικού και πολιτιστικού κλίματος της περιόδου. Οργανικά δεμένα με τη ροή της αφήγησης και τη ζωή των προσώπων του έργου, παρουσιάζονται οι περιπέτειες του ρεμπέτικου τραγουδιού και των πρωταγωνιστών του, ο Γληνός στην εξορία και ο Βάρναλης, ο Χεμινγουέι, ο Καζαντζάκης, ο Ναζίμ Χικμέτ, ο Πασαλίδης, ο Ζαχαριάδης, ο Κεμάλ Ατατούρκ. Αντηχεί, όμως, και το κλίμα ενός κοσμοπολιτισμού κατά τα πρότυπα της κοινωνίας του θεάματος της μπελ επόκ που εισαγόταν τότε από τη Δύση στην Ελλάδα: καλλιστεία, ίντριγκες, καταναλωτικοί φαραωνισμοί. Ορισμένοι από τους χαρακτήρες τα αποδέχονται, τα χρησιμοποιούν και γίνονται αναλώσιμά τους.
Εστία του μυθιστορήματος είναι η Θεσσαλονίκη, η «πρωτεύουσα των προσφύγων». Ανασυντίθεται το πολιτιστικό της μωσαϊκό, το πολύτροπο αρχιτεκτονικό της πρόσωπο, οι κοινωνικές ανισότητες και το πώς καταγράφονται στους τόπους διαμονής. Παρακολουθώντας τις περιπέτειες των προσώπων του έργου μεταφερόμαστε στην Αθήνα, στη Βαρκελώνη, στη Μαδρίτη, στην Οδησσό, στη Μόσχα, στο Βερολίνο, τη Σμύρνη. Αποτελούν σκηνικά διαφορετικής δομής και ποιότητας που τα σφράγισε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, ο ισπανικός Εμφύλιος, η Οκτωβριανή Επανάσταση, το κραχ του ’29, το θέριεμα του ναζισμού, η προσφυγιά. Ο Βασίλης Τσιράκης αξιοποιεί τους δρόμους, τα κτίρια, τα μνημεία, τα σπίτια ως τόπους-καθρέφτες της ιστορίας: της φτώχιας, της αλαζονείας της εξουσίας και του πλούτου, του έρωτα, της ομορφιάς, της ταπείνωσης, της ελπίδας, της καταστροφής αλλά και της δημιουργίας. Οι χώροι, οι δρόμοι των περιοχών αυτών ανασαίνουν και πεθαίνουν με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο ανασαίνουν και πεθαίνουν οι άνθρωποι που τα δημιούργησαν, τα βάδισαν, τα κατοίκησαν, τα θαύμασαν, τα γκρέμισαν.
Όλα τα προηγούμενα εκφράζονται με έναν τρόπο γραφής πολύ ιδιαίτερο. Ο λόγος του Τσιράκη ρέει όπως ρέουν τα γεγονότα της αφήγησης. Η στίξη έχει σχεδόν εξαφανιστεί – όπου χρειάζεται μόνο το κόμμα στο τέλος κάθε παραγράφου η τελεία. Μικρές ανάσες και μεγάλες παύσεις. Ένας λόγος που «μιμείται» τον προφορικό και ενσωματώνει στοιχεία από το ύφος των λογοτεχνών του Μεσοπολέμου. Μέσα από την αλυσιδωτή δομή –ο πρωταγωνιστής κάθε κεφαλαίου εμφανίζεται στο τέλος του προηγούμενου– προσφέρει μια ανάγνωση ανάλογη με τον ρυθμό του αφηγηματικού υλικού. Όπως ακριβώς συμβαίνει κάθε στιγμή, στην ιστορία που γράφεται κάθε μέρα.
Διαβάστε όλη την παρουσίαση εδώ
Αιμιλία Καραλή, Πριν (10.07.16)
Παρουσίαση στην εφ. Εποχή από τον Ανέστη Ταρπάγκο Ένα σημαντικό βήμα στο νεοελληνικό ιστορικό μυθιστόρημα
(...) Αμείλικτη η αφήγηση του συγγραφέα για τις αξίες και τις πρακτικές του σταθεροποιούμενου στο μεσοπόλεμο αστισμού, βαθειά ανθρώπινη για τους ήρωες που αναλώνουν τη ζωή τους στην πάλη της ενωτικής ΓΣΕΕ και των αγωνιστικών συνδικάτων, του ΚΚΕ και των προοδευτικών ομίλων, στην εξορία και στην παρανομία, επιζητώντας την κοινωνική χειραφέτηση. Κι αυτός ο δυισμός δεν προκύπτει από ιδεολογικά προκατασκευασμένα πρότυπα του Β. Τσιράκη, αλλά πηγάζει ανάγλυφα και αβίαστα μέσα από την ίδια την εξέλιξη της κοινωνικής πραγματικότητας, τις αντιφάσεις της και τις ταξικές αντιπαλότητες που την διατρέχουν. Τα «Χρόνια ανάμεσα» ορίζουν πλέον ένα καινούριο επίπεδο στο νεοελληνικό ιστορικό μυθιστόρημα, μέσα από μια βαθειά επίγνωση της κοινωνικής εξέλιξης, των ιστορικών δεδομένων, της ταξικής διαπάλης, της σύγκρουσης των ιδεολογιών, πράγμα που έχει ανάγκη η σύγχρονη προοδευτική σκέψη, μέσα στη σημερινή κινηματική καθίζηση, αποϊδεολογικοποίηση και καπιταλιστική μνημονιακή αθλιότητα.
Διαβάστε όλη την παρουσίαση εδώ
Ανέστης Ταπράγκος, Εποχή (24.07.16)
Διαβάστε στον Οδηγό Ανάγνωσης τις πρώτες σελίδες του βιβλίου, επίσης ακούστε τη συνέντευξη του Βασίλη Τσιράκη στο Κόκκινο Θεσσαλονίκης, στην εκπομπή της Έλσας Σπυριδοπούλου & Στράτου Κερσανίδη (16.05.16). Διαβάστε επίσης εδώ την εισαγωγή του Σ. Κερσανίδη, στην παρουσίαση του βιβλίου στη ΔΕΒΘ (13.05.16) και εδώ τη συνέντευξη του συγγραφέα στον Δ. Μαριδάκη για την εφ.Χανιώτικα Νέα (20/05/17). Διαβάστε εδώ την παρουσίαση του βιβλίου στο Marginalia.gr από την Κωνσταντίνα Κηρύκου (31/1/2023). Ακούστε εδώ την παρουσίαση του βιβλίου και συνέντευξη του συγγραφέα στην εκπομπή της Ράνιας Παπαδοπούλου «Άνευ ορίων» στο Ράδιο Ιστιαία 100,4 (07.11.16).
Δείτε από την παρουσίαση του βιβλίου, που έγινε στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (13.05.16): το άνοιγμα της παρουσίασης από τον Σ. Κερσανίδη (δημοσιογράφος) & την εισήγηση του Α. Γαζάκη (φιλόλογος) με θέμα: Ιστορικό μυθιστόρημα για τα μικρά ή τα μεγάλα; ΄Ηρωες ή χαρακτήρες; Μυθοπλασία ή ιστορική πληροφορία;
Δείτε επίσης, την εισήγηση του Γιώργου Γιαννόπουλου (ποιητής και εκδότης του περιοδικού " Ένεκεν"): Τι είναι ιστορικό μυθιστόρημα; Τι συμβαίνει στις μέρες μας; Για ποιον γράφουμε; Σε ποιον απευθυνόμαστε; Ποιες φόρμες μπορούν να έχουν στοιχεία αλήθειας ή αυθεντικότητας;
Δείτε παρακάτω την παρουσίαση του βιβλίου στην Aθήνα στο Polis Art Cafe (03.10.16). Για το βιβλίο μίλησαν oι: Ηρακλής Κακαβάνης (συγγραφέας, δημοσιογράφος-συνεκδότης του Περιοδικού "Ατέχνως"), Αιμιλία Καραλή (εκπαιδευτικός, συγγραφέας) & ο Θανάσης Σκρουμπέλος (συγγραφέας, σεναριογράφος).
Αποσπάσματα διάβασε ο ηθοποιός Γιώργος Ζιόβας.
Δείτε παρακάτω την παρουσίαση του βιβλίου στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης (13.10.16).
Για το βιβλίο μίλησαν οι: Απόστολος Λυκεσάς (δημοσιογράφος-συγγραφέας), Κώστας Παλούκης (ιστορικός), Περικλής Παυλίδης (επίκουρος καθηγητής ΠΤΔΕ ΑΠΘ), Γιώργος Γιαννόπουλος (ποιητής-εκδότης του περιοδικού Ένεκεν).
Αποσπάσματα διάβασαν οι ηθοποιοί: Ζωή Λύρα, Σωτήρης Παπαδόπουλος & Βάσω Ρουμελιώτη