1η έκδοση: Φεβρουάριος 2017
Πρόλογος, μετάφραση: Άρης Μαραγκόπουλος
Ένα έγκλημα πάθους ταράζει τη ζωή μιας επαρχιακής πόλης, τη ζωή μιας οικογένειας, μιας γυναίκας, ενός παιδιού, ενός άντρα. Κάτω από αυτή την ταραχή κρύβεται μια ερωτική πάλη αναγνώρισης του Άλλου, μια ανελέητη πάλη επιθυμιών, βλεμμάτων και αποδοχής του εαυτού ως Άλλου. Κι όλα αυτά κατά τον ευφυή τρόπο της Ντιράς: με ελεγχόμενη, με μετρημένη λυρικότητα (moderato cantabile).
«To Moderato Cantabile μπορεί να οριστεί ως η Μαντάμ Μποβαρί ξαναγραμμένη από τον Μπέλα Μπάρτοκ, αλλά πρόκειται, πάνω απ’ όλα, για το καλύτερο βιβλίο της Ντιράς».
Claude Roy, Libération, 1958
«Όταν διαβάζει κανείς το Moderato Cantabile σκέφτεται τον Προυστ και τον Μέλβιλ».
Claude Delmont, L'Heure de Paris, 1958
«Στο αποπνικτικό σύμπαν του Σάμιουελ Μπέκετ όπως και στο πνιγηρό της Μαργκερίτ Ντιράς η ανθρώπινη προσωπικότητα είναι ο κανένας, αλλά υποφέρει».
Claude Mauriac, Le Figaro, 1958
«Αυτή η σύντομη αφήγηση αποκτά για τον αναγνώστη προεκτάσεις μυθιστορήματος-ποταμού».
Dominique Aury, La NNRF, 1958
Παρουσίαση στη Lifo
«Η γυναίκα του "Moderato Cantabile" και η γυναίκα του "Χιροσίμα, αγάπη μου", ήμουν εγώ: εξουθενωμένη από το πάθος, μην μπορώντας να το εκφράσω με τον λόγο, αποφάσισα να γράψω, σχεδόν με ψυχρότητα». Τα λόγια ανήκουν στην ίδια τη Μαργκερίτ Ντιράς, όταν σε προχωρημένη πια ηλικία αποφάσισε να μιλήσει για τον βίο και το έργο της, το ίδιο πράγμα, δηλαδή, στη νεαρή δημοσιογράφο Λεοπολντίνα Ντελλά Τόρρε, εξηγώντας ουσιαστικά το μυστικό της ισόβιας έμπνευσης της.
Τόσο το «Χιροσίμα», όσο και το "Moderato Cantabile" έγιναν best sellers και κινηματογραφικές ταινίες με τεράστια επιτυχία και είναι πάντα χαρά ένα παλιό, λογοτεχνικό αριστούργημα να παίρνει ξανά ζωή στις προθήκες των βιβλιοπωλείων.
Στην περίπτωση των εκδόσεων "Τόπος" τη μετάφραση του "Moderato Cantabile" υπογράφει ο Άρης Μαραγκόπουλος, για να αφηγηθεί ξανά την ιστορία ενός εγκλήματος πάθους που αναστατώνει την καθημερινότητα μιας επαρχιακής πόλης και μαζί τη ζωή μιας οικογένειας. Μια γυναίκα, ένας άντρας και ένα παιδί είναι οι φαινομενικοί πρωταγωνιστές μιας ιστορίας που μιλά για την πάλη της ερωτικής επιθυμίας και για το όριο του αιώνιου Άλλου. Όλα αυτά η Ντιράς τα εξιστορεί κατά τον τίτλο του βιβλίου της με συγκρατημένη λυρικότητα, με απόσταση, ψυχρά σχεδόν, αλλά με οξυδέρκεια και ελιγμό.
Το συγκεκριμένο διόλου τυχαία χαρακτηρίστηκε ήδη από το 1958 και τον Claude Roy της Liberation ως η «Μαντάμ Μποβαρί ξαναγραμμένη από τον Μπέλα Μπάρτοκ, αλλά πρόκειται πάνω απ' όλα, για το καλύτερο βιβλίο της Ντιράς».
Lifo (06.02.17)
Βιβλιοκριτική από την Δέσποινα Δημητριάδου στο savoirville.gr
Η σαγηνευτική νουβέλα Moderato Cantabile της Marguerite Duras, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Τόπος, μπορούμε με ασφάλεια να πούμε ότι είναι ένα ακριβό λογοτεχνικό άρωμα, μέσα σε ένα μικρό σε έκταση μέγεθος, που διαθέτει μια σαρωτική δύναμη ικανή, να ξεσκεπάσει το καλά κρυμμένο προσωπείο ενός τεχνητού καθωσπρεπισμού μιας κοινωνίας μέσα στην οποία τα πάθη και οι συναισθηματικές παρορμήσεις, δεν έχουν καμία φανερά αποδεκτή θέση.
Η ηρωίδα του βιβλίου, είναι μια γυναίκα της αριστοκρατίας με σαφώς προσδιορισμένο ρόλο μέσα στα στενά πλαίσια του οποίου μπορεί να κινείται, να λειτουργεί και να σκέφτεται αλλά ποτέ έξω από αυτά. Η Άννα Ντεμπαρέντ, είναι σύζυγος και μητέρα ενός μικρού αγοριού που για να περάσει την ώρα της έχει βάλει σκοπό της να το μάθει να παίζει πιάνο έστω και αν ο γιος της δεν διαθέτει ούτε το ταλέντο ούτε και την διάθεση για κάτι τέτοιο. Πλήττει από την έλλειψη της ύπαρξης του απρόσμενου συναισθήματος στη ζωή της, από την αδιάφορα τακτοποιημένη καθημερινότητα την οποία είναι καταδικασμένη να επαναλαμβάνει μέρα με τη μέρα, σαν ένα ρόλο που υποχρεώνεται να παίξει, χωρίς καμία διάθεση, σε κάποιο περιοδεύων μπουλούκι. Την αφόρητη βαρεμάρα αυτής της ζωής, θα διακόψει ένας φόνος που της ξυπνά μια ακαταμάχητη περιέργεια και σε μια προσπάθεια να ανακαλύψει περισσότερα για τα αίτια που τον προκάλεσαν, θα ξεκινήσει μια συνομιλία με έναν μάρτυρα με τον οποίο έρχονται κοντά και πολύ σύντομα αυτή τους η επαφή εξελίσσεται σε παράφορο έρωτα.
Η Duras, είναι μια χαρισματική συγγραφέας με έντονη επαναστατική προσωπικότητα, πλούσια πολιτική δράση και πολυεπίπεδο έργο το οποίο κινήθηκε από την λογοτεχνία μέχρι και τον κινηματογράφο. Πάντα καταφέρνει στα έργα της, να βουτάει βαθιά μέσα στην ψυχή των χαρακτήρων της και να αναδύεται στην επιφάνεια μαζί με όλα όσα εκείνοι πολύ μεθοδικά, προσπαθούν να κρύψουν. Αν και το ύφος της γραφής της είναι αρκετά απλό, αποφεύγοντας τα περίτεχνα λογοτεχνικά στολίδια, τα συμβολικά στοιχεία δεν λείπουν. Τα προσθέτει σκόπιμα στο κείμενό της και έχουν γίνει επανειλημμένα στοιχείο μελέτης αλλά συχνά και μήλο της έριδος μεταξύ των επαγγελματιών του χώρου.
Η αφήγησή της έχει μια ιδιαίτερη κλιμάκωση. Ξεκινάει με μια λούπα επιφανειακών επαναλήψεων που περνάνε από τον αναγνώστη σχεδόν αδιάφορα, στο ίδιο τέμπο δηλαδή που βρίσκεται η ζωή της ηρωίδας της και σταδιακά αρχίζει να σκάβει κάτω από αυτή την επιφάνεια τραβώντας τον απότομα μαζί της, μέχρι να τον τοποθετήσει τελικά μπροστά στην αληθινή εικόνα, που θέλει διακαώς να του αποκαλύψει, η οποία δεν είναι άλλη από την μαρτυρική απόγνωση του προσωπικού συναισθηματικού αδιεξόδου μέσα στο οποίο βρίσκεται η πρωταγωνίστρια της η οποία δεν διστάζει να τσαλακώσει στο τέλος θριαμβευτικά την στυλιζαρισμένη εικόνα της. Την εξαιρετική μετάφραση και τον διαφωτιστικό πρόλογο του βιβλίου έχει επιμεληθεί ο Άρης Μαραγκόπουλος.
Το Moderato Cantabile, βραβεύτηκε το 1958 με το Prix de Mai και το 1960 μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο σε σκηνοθεσία του Peter Brook και πρωταγωνιστές τους Jeanne Moreau και Jean-Paul Belmondo. Η μουσική αυτής της ταινίας είναι μια πραγματική απόλαυση για τα αυτιά και η σύνθεση της ανήκει στον Antonio Diabelli.
Γράφει η Δέσποινα Δημητριάδου
savoirville.gr (21.02.17)
Παρουσίαση στο Proust & Kraken
(...) Μη σας ξεγελά η -φαινομενικά μόνο- απλή αυτή ιστορία. Η νουβέλα της Ντιράς είναι ένα αριστούργημα υπαινιγμών, λυρικών εικόνων και συμβολισμών. Οι αναγνώσεις της πολλές και οι ερμηνείες της ακόμα περισσότερες. Αυτά που δεν λέγονται είναι αυτά που έχουν σημασία. Και τα ανείπωτα, δοσμένα μαγικά από τη σπουδαία αυτή συγγραφέα μέσα από την επανάληψη των συναντήσεων, των λέξεων και των βλεμμάτων της Άννας και του Σοβέν σχεδόν προκαλούν σωματικό πόνο και αγωνία, αφού νιώθεις την ανάγκη τους να ζήσουν, την ανάγκη τους για αγάπη και πάθος, την ανάγκη τους για ένα άγγιγμα, την ανάγκη τους να σπάσουν τα δεσμά και να βγουν από την αποπνικτική ατμόσφαιρα της επαρχίας και της συμβατικής ζωής τους. Η Άννα δε, έχοντας απονεκρώσει κάθε της επιθυμία, είναι σα να αποζητά έστω και ένα έγκλημα για να την ξυπνήσει από την τόσο μονότονη και ληθαργική της ζωή. Θα τολμούσα να πω ότι σχεδόν ζηλεύει την άτυχη νεκρή.
(...) Το “Moderato Cantabile” είναι οπωσδήποτε από τα πιο ωραία βιβλία που εκδόθηκαν φέτος. Είναι ένα χαρακτηριστικό και σπάνιο δείγμα λογοτεχνίας που αποδεικνύει περίτεχνα μέσα από επαναληπτικούς, ψυχρούς διαλόγους και λυρικές, ποιητικές περιγραφές ότι στον έρωτα τα όσα δεν λέγονται είναι αυτά που έχουν μεγαλύτερη σημασία. Έντονο, παθιασμένο, ερωτικό, μεθυστικό και λυρικό. Κατατοπιστικός ο πρόλογος και εξαιρετική η μετάφραση του Άρη Μαραγκόπουλου. Είναι από τα βιβλία εκείνα, τα οποία θα διαβάσεις και θα ξαναδιαβάσεις.
Δαβάστε όλη την παρουσίαση εδώ
Νίκος Γρηγοριάδης, PROUST&KRAKEN (07.03.17)
Παρουσίαση στο fractal art από τον Διονύση Μαρίνο
Μια σύντομη συνάντηση
(...) Ήχοι, μυρωδιές και έντονα χρώματα δημιουργούν ένα υποβλητικό φόντο στη νουβέλα. Θα έλεγε κανείς πως η Ντιράς παίζει με όλες τις αισθήσεις του αναγνώστη και κινητοποιεί το αφήγημα βάσει αυτών των εξωλεκτικών στοιχείων (το φως που εισβάλλει στην κάμαρα ή σε ένα τραπέζι του καφέ), οι βροντώδεις φωνές των εργατών όταν καταφτάνουν στο καφέ για να βρέξουν το στόμα τους με αλκοόλ ή ακόμη η μεθυστική μυρωδιά από τις μανόλιες που ανθίζουν και αναστατώνουν.
To «Moderato Cantabile» ουσιαστικά εδραίωσε τη φήμη της Ντιράς. Μπορεί να εντάσσεται στο nouveau roman, εντούτοις είναι μια κατηγορία μόνο του. Πρόκειται για μια λεπτοδουλεμένη νουβέλα όπου ακόμη και οι διάλογοι έχουν ενεργητικό ρόλο στην προώθηση της ιστορίας. Καθετί που λέγεται δηλώνει μια πράξη ή μια πρόθεση για πράξη. Χωρισμένη σε οκτώ κεφάλαια, η νουβέλα διατρέχει μια εβδομάδα στη ζωή της Άννας. Η Ντιράς δεν «σετάρει» το δράμα σε έναν συγκεκριμένο τόπο ούτε και σε ορισμένο χρόνο. Τα πάντα φτάνουν στον αναγνώστη μέσω αντανακλάσεων. Ωστόσο, πολύ ισχυρών για να του διαφύγουν. Οι κραδασμοί, αν και υπόγειοι, είναι έντονοι. Το τέλος, δε, είναι κάτι παραπάνω από υποβλητικό και συντριπτικό για το «παράνομο» δίδυμο. Η καίρια μετάφραση, καθώς και το προλογικό σημείωμα ανήκουν στον Άρη Μαραγκόπουλο.
Διαβάστε όλη την παρουσίαση εδώ
Διονύσης Μαρίνος, fractalart.gr (08.03.17)
Παρουσίαση στο Dreamers & Co
(...) Ένα βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί, κυρίως για τα ανείπωτα λόγια, για τα βλέμματα που δεν είδαμε αλλά φανταστήκαμε και νιώσαμε. Για τους δύο κόσμους που ήταν προδιαγεγραμμένο να μην μπορέσουν να σμίξουν. Εξαιρετικό.
Διαβάστε όλη την παρουσίαση εδώ.
Βασίλης Γρετσίστας, dreamersandco.com, 02.05.17
|