Το αρχειακό λεύκωμα
Ο Τσε από τον Γκεβάρα δεν έχει καμμία σχέση με οποιαδήποτε άλλη προηγούμενη έκδοση του είδους με θέμα τον αργεντίνο επαναστάτη. Ο λόγος είναι ότι αυτή η «αυτοπροσωπογραφία» έχει συγκροτηθεί με αρχειακά υλικά, τα περισσότερα αδημοσίευτα μέχρι σήμερα, που προβάλλουν
το ανθρώπινο πρόσωπο του επαναστάτη, υλικά που κατ’ αποκλειστικότητα προέρχονται από το ιδιωτικό αρχείο της οικογένειάς του.
H πολυαναμενόμενη επική ταινία
Τσε του Στίβεν Σόντερμπεργκ (με τον Μπενίτσιο ντελ Τόρο στον ομώνυμο ρόλο, βραβείο πρώτου ανδρικού ρόλου στις Κάννες) δεν ειναι τυχαίο ότι στηρίχτηκε στο κόνσεπτ αυτού ακριβώς του βιβλίου και στο ίδιο αρχειακό υλικό. Στην τετράωρη αυτή ταινία, όπως και στο βιβλίο, προβάλλεται η «τρωτή», η αληθινή πλευρά του ανθρωπιστή επαναστάτη.
Ο αναγνώστης θα ανακαλύψει εδώ έναν πολύ ιδιαίτερο, πολύ παθιασμένο, πολύ ειρωνικό, πολύ σκωπτικό και ιδιοφυή άνθρωπο,
τον αληθινό Γκεβάρα που έγινε ο επαναστάτης Τσε.
Αν αυτά ισχύουν για τα κείμενα του τόμου ως προς τις φωτογραφίες η σημασία τους είναι ακόμα πιο εντυπωσιακή: διότι πάρα πολλές από τις φωτογραφίες αυτού του τόμου είναι
τραβηγμένες από τον ίδιο (ο Τσε είχε μανία με τη φωτογραφία) ή προέρχονται επίσης από το οικογενειακό αρχείο όπου τη «σκηνοθεσία» είχε κάνει ο ίδιος.
Αυτές οι φωτογραφίες δημοσιεύονται εδώ για πρώτη φορά· με τον τρόπο τους προδίδουν τη ματιά του,
το ιδιαίτερο βλέμμα του ανθρωπιστή διανοουμένου που ήταν ο Γκεβάρα.
Φυσικά ο τόμος δεν θα μπορούσε να μην περιλαμβάνει μερικές από τις πιο εμβληματικές, τις γνωστές φωτογραφίες του Τσε. Με ένα απλό ξεφύλλισμα ο αναγνώστης αισθάνεται ότι κρατάει στα χέρια του ένα σπάνιο μαυρόασπρο φιλμ με πρωταγωνιστή την πιο αναγνωρίσιμη επαναστατική φυσιογνωμία του εικοστού αιώνα.
Το Έψιλον της Ελευθεροτυπίας παρουσιάζει το λεύκωμα Ο Τσε από τον Γκεβάρα
Η αποκάλυψη, όμως, είναι οι φωτογραφίες. Πέρα από τις πολλές γνωστές φωτογραφίες που τράβηξαν μεγάλοι καλλιτέχνες και οι οποίες κυκλοφόρησαν και κυκλοφορούν σε νεανικές αφίσες ή εξώφυλλα περιοδικών, περισσότερο ενδιαφέρον έχουν αυτές που τραβήχτηκαν σε ανύποπτο χρόνο. Ο Φιντέλ και ο Τσε να ντύνονται όπως όπως, μέσα στο θάλαμο των φυλακών, προκειμένου να προλάβουν το αποφυλακιστήριο. Ο Φιντέλ, με ένα πονηρό γελάκι, να περιεργάζεται το πλαστό διαβατήριο του Τσε, με το οποίο θα περνούσε στη Βολιβία, και δίπλα του ένας άγνωστος καραφλός διοπτροφόρος κύριος, ο ίδιος ο Τσε, μεταμφιεσμένος. Φωτογραφίες από τις ώρες της σχόλης, τις ώρες της δουλειάς, τις ώρες του πολέμου. Και μέσα σ' όλες, ακόμα και σ' εκείνες που απεικονίζουν ένα παιδάκι τριών χρόνων, ξεχωρίζει το έντονο συνοφρυωμένο βλέμμα και η διαπεραστική ματιά του ανθρώπου που έμελλε να μείνει για πάντα νέος.
Αρίστος Γιαννόπουλος, "Έψιλον", Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 2.11.08
Διαβάστε
εδώ ολόκληρο το άρθρο "Che Guevara, Από τα δικά του χέρια"
"Με το ντουφέκι και το πούρο"
Το βιβλίο Ο Τσε από τον Γκεβάρα αποκαλύπτει –εκ των έσω– την πρωτεϊκή προσωπικότητα ενός μύθου, μέσα από σπάνιο και εν πολλοίς αδημοσίευτο φωτογραφικό υλικό
Τον ξέρουμε τον Τσε: η αύρα του τον έχει μετατρέψει σε εικόνα-σύμβολο τυπωμένη για πάντα στην καρδιά μας, ωστόσο τον αγνοούμε κιόλας. Στις σελίδες λοιπόν αυτού του μοναδικού βιβλίου,
Ο Τσε από τον Γκεβάρα, αποκαλύπτεται μπροστά μας ακριβώς ο άγνωστος εαυτός του. Ο ιππότης της ασφάλτου που, καβάλα στην «Ποδερόσα» του, τριγύρισε ως περιπλανώμενος αριστοκράτης, διψώντας να γνωρίσει τη Νότια Αμερική και κατέγραψε την «…ανεπαίσθητη σκόνη άλλων εποχών…» στα «Ημερολόγια Μοτοσικλέτας». Ο λογοτέχνης, ο ποιητής, ο καλλιτέχνης φωτογράφος, ο μανιώδης βιβλιοφάγος που δεν σταματούσε να διαβάζει ακόμα κι όταν ήταν σκαρφαλωμένος πάνω στα δέντρα, ακόμη κι όταν περπατούσε στο δρόμο μαζί με τους συντρόφους του με το ντουφέκι περασμένο στον ώμο και το αιώνιο πούρο στο στόμα. Αυτό το –πάντοτε μεγάλο– πούρο που δάγκωνε με τόση άνεση –μια doble corona απ’ ό,τι φαίνεται.
Περιοδικό Status, Δεκέμβριος 2008
Στον
Οδηγό Ανάγνωσης μπορείτε να ξεφυλλίσετε τις πρώτες σελίδες του λευκώματος.
Δείτε εδώ ένα τρέιλερ από την ταινία του Στίβεν Σόντερμπεργκ όπου πρωταγωνιστεί ο βραβευμένος γι' αυτόν τον ρόλο στις Κάννες, τον περασμένο Μάιο, Μπενίτσιο ντελ Τόρο (Βραβείο πρώτου ανδρικού ρόλου).