Και µου ’λεγε η µάνα µου «Τι θα γίνεις, µωρή, τέτοια;». Καταλαβαίνετε τι εννοώ. «Όχι, θα γίνω τραγουδίστρια, γιατί αν δεν µου πάρετε κιθάρα, δεν έχει ούτε γράµµατα, ούτε µαγαζί, ούτε τίποτα». Τι να κάνει ο πατέρας µου, µου παίρνει κιθάρα, µου παίρνει δασκάλα και δάσκαλο.
ΣΩΤΗΡΙΑ ΜΠΕΛΛΟΥ
Το βιβλίο Πάνος Γεραµάνης και «Λαϊκοί Βάρδοι»: Στιγµές από τη ζωή τους είναι ένας φόρος τιµής στους εκατοντάδες καλλιτέχνες και δηµιουργούς που συνοµίλησαν µε τον Πάνο Γεραµάνη σε µια ιστορική ραδιοφωνική εκποµπή της ΕΡΤ από το 1990 έως το 2005. Από αυτή την εκποµπή δεν πέρασαν µόνο οι Μεγάλοι, οι πρωτοµάστορες, εκείνοι που «έσκαψαν το χώµα µε τα νύχια, δίχως ξύλινο άροτρο» (σύµφωνα µε τον Τάκη Μπίνη), για να υψωθεί το οικοδόµηµα του κλασικού λαϊκού τραγουδιού. Πέρασαν και οι ξεχασµένοι που µοιράστηκαν στιγµές από τη ζωή τους και το έργο τους.
Όλοι τους, αυτοί οι λαϊκοί βάρδοι, είναι οι συγγραφείς του βιβλίου, αυτοί το υπαγόρευσαν, και η παρούσα έκδοση είναι µια ανθολόγηση, µια επιλογή από τα λόγια τους.
Σκοπός µας δεν είναι να νοσταλγήσουµε καταστάσεις που οι περισσότεροι από εµάς δεν έχουµε ζήσει ούτε να επαναλάβουµε το πόσο σηµαντικός δηµοσιογράφος και ερευνητής ήταν ο Πάνος Γεραµάνης. Σηµαντικοί ήταν οι άνθρωποι που πέρασαν από την εκποµπή του· σηµαντική, πολύτιµη ήταν και η συµβολή τους στον λαϊκό πολιτισµό. Με αφορµή τις «στιγµές» που µας χάρισαν οι λαϊκοί βάρδοι, αναλογιζόµαστε πόσο οικεία ήταν κάποτε για τους κατοίκους της η πόλη και πώς η λαϊκή ταβέρνα και το λαϊκό τραγούδι ενίσχυαν την αίσθηση της κοινότητας παρά τις χίλιες µύριες δυσκολίες της καθηµερινής ζωής.
Τα αποσπάσματα από τους «Λαϊκούς Βάρδους» προέρχονται από το Αρχείο της ΕΡΤ. Αναλυτικά στοιχεία για τη ζωή και το έργο του Πάνου Γεραμάνηεδώ.
Παρουσίαση στο Πριν από την Ντίνα Χαριτάτου
Το βιβλίο είναι ένας φόρος τιμής όχι μόνο στον δημοσιογράφο Πάνο Γεραμάνη, που φέτος συμπληρώθηκαν 20 χρόνια από τον θάνατό του, αλλά στους εκατοντάδες καλλιτέχνες που πέρασαν από την εκπομπή του.
Η επιμέλεια της έκδοσης είναι της Ναυσικάς Γεραμάνη και της Μαριάννας Τζιαντζή που έγραψαν την εισαγωγή, τα σχόλια και τις σημειώσεις. Ο καλαίσθητος τόμος των εκδόσεων Τόπος συνοδεύεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό.
Το βιβλίο αυτό δεν είναι «για» τον Πάνο Γεραμάνη - και πολύ περισσότερο δεν είναι μια αγιογραφία του. Δεν είναι μια παρουσίαση και ανάλυση των «Λαϊκών Βάρδων», μιας ιστορικής ραδιοφωνικής εκπομπής, αλλά μια ανθολόγηση, μια επιλογή από τα λόγια των εκατοντάδων ανθρώπων που πέρασαν από τα στούντιο του ραδιοφώνου και μίλησαν για τη ζωή τους, για το τραγούδι, για το έργο τους. Αυτοί μιλούν εδώ, αυτοί είναι οι συγγραφείς του βιβλίου, αυτοί το υπαγόρευσαν. Εδώ παρατίθενται κάποιες από τις δικές τους «στιγμές», αναμνήσεις και σκέψεις.
Οι «Λαϊκοί Βάρδοι» (Δεύτερο Πρόγραμμα της ΕΡΤ, 1990-2005) ήταν μια καθημερινή ωριαία απογευματινή εκπομπή που έγραψε ιστορία από την άποψη της συνέπειας, της πρωτοτυπίας και της πλατιάς απήχησής της, ακόμα και της αντοχής της στο χρόνο. Την τερμάτισε ο ξαφνικός θάνατος του δημιουργού της, του Πάνου Γεραμάνη σε ηλικία 59 ετών. Όπως αναφέρεται στον πρόλογο, «Λαϊκοί Βάρδοι» είναι μια καταγραφή της ιστορίας του ρεμπέτικου αλλά κυρίως του κλασικού λαϊκού τραγουδιού όπως αυτή ξετυλίγεται μέσα από τις προφορικές αφηγήσεις των ανθρώπων του. Όχι μόνο των διάσημων και καταξιωμένων αλλά και των αφανών, των ξεχασμένων. (...).
Γράφει ο Γιώργος Μητράκης για το voria.gr
180 πρόσωπα του λαϊκού τραγουδιού σκιαγραφούν τη χρυσή εποχή 1950 - 1965
Ένα βιβλίο που αναφέρεται στο λαϊκό τραγούδι της κλασικής περιόδου 1950 – 1965 είναι πολύτιμο. Για δύο λόγους: Κατ’ αρχάς επειδή καλύπτει ένα βιβλιογραφικό κενό για μια περίοδο εξαιρετικά δημιουργική για το ελληνικό λαϊκό τραγούδι, όπως ονομάστηκε η μετεξέλιξη του ρεμπέτικου, που έχει τοποθετείται χρονικά στις αρχές της δεκαετίας του 1950, όταν οι Έλληνες εξερχόμενοι από την δεκαετή πολεμική περιπέτεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του εμφυλίου ξεκινούσαν να δημιουργήσουν ένα καλύτερο αύριο. Επιπροσθέτως, ένα τέτοιο βιβλίο μας φέρνει σε επαφή με σημαντικούς μουσικούς, δημιουργούς, ερμηνευτές, που παραμένουν υποφωτισμένοι -στην καλύτερη περίπτωση- και συνήθως εξαιρετικά υποτιμημένοι. Πρόκειται για ένα έντονα επιδραστικό κομμάτι του αστικού πολιτισμού της χώρας μας στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, όταν έμπαιναν τα θεμέλια της σημερινής Ελλάδας.
Με αυτά τα δεδομένα το βιβλίο «Πάνος Γεραμάνης & Λαϊκοί Βάρδοι», που παρουσιάζουν οι Εκδόσεις Τόπος έχει ενδιαφέρον. Πρόκειται στην ουσία για την επεξεργασία υλικού -σχολίων και συνεντεύξεων- της εκπομπής «Λαϊκοί Βάρδοι» του δημοσιογράφου Πάνου Γεραμάνη, που μεταδιδόταν από το ραδιόφωνο της ΕΡΤ κάθε απόγευμα από το 1990 έως το 2005. Για όσους τυχόν δεν γνωρίζουν, ο Γεραμάνης ήταν ένας δημοσιογράφος πολύ γνωστός για την ενασχόληση του με το λαϊκό τραγούδι, πιθανόν ο καταλληλότερος εκείνα τα χρόνια για να κάνει μια εκπομπή όπως οι «Λαϊκοί Βάρδοι». Όχι μόνο επειδή ήταν γνώστης του είδους και είχε επαφή με τους ανθρώπους που το διακονούσαν, αλλά κυρίως επειδή αγαπούσε αυτά τα τραγούδια και όσους τα υπηρετούσαν. Μια γνώση και μια αγάπη που πήγαινε πολύ πιο πέρα από τον Καζαντζίδη, τον Διονυσίου, την Πόλυ Πάνου, τον Γαβαλά και καμιά δεκαριά ακόμη διάσημα ονόματα, που αποτελούν τα… διαμάντια του στέμματος. Το στέμμα όμως αυτό καθαυτό το σμίλεψαν και το συντήρησαν εκατοντάδες μουσικοί, συνθέτες, στιχουργοί, τραγουδιστές, ιδιοκτήτες νυχτερινών κέντρων και δισκογραφικών εταιρειών, αλλά και ηχολήπτες στα στούντιο ηχογραφήσεων, που εκείνη την εποχή δούλευαν σχεδόν 24 ώρες το 24ωρο. Στο βιβλίο «μιλούν» γύρω στους 180 πρωταγωνιστές και δευτεραγωνιστές -αλλά πάντως συναγωνιστές- εκείνης της περιόδου. Όπως λέει στη Voria.gr η κ. Ναυσικά Γεραμάνη, μία εκ των δύο επιμελητριών του βιβλίου -η άλλη είναι η Μαριάννα Τζιαντζή- «στόχος μας δεν ήταν απλώς να παραθέσουμε κάποια βιογραφικά στοιχεία ανθρώπων που δεν είναι και τόσο γνωστοί, αλλά να παρουσιάσουμε τον καθρέφτη εκείνης της εποχής, όπως ήθελε ο Πάνος Γεραμάνης».
Για να πετύχουν το στόχο τους οι δύο επιμελήτριες προχώρησαν στην απομαγνητοφώνηση εκατοντάδων συνεντεύξεων και οργάνωσαν το υλικό τους σε θεματικά κεφάλαια που αφορούν την καθημερινότητα της εποχής και τις δυσκολίες της -το 90% των προσώπων που ασχολήθηκαν με το λαϊκό τραγούδι προέρχονταν από πολύ φτωχές οικογένειες-, τη διασκέδαση στα κέντρα και στα πανηγύρια, τη θέση των γυναικών στο πάλκο, τις περιοδείες στο εξωτερικό, όπου ζούσαν ομογενείς, τις φωνοληψίες της εποχής, αλλά και το μπουζούκι και τα υπόλοιπα όργανα που εμπλούτιζαν μια λαϊκή ορχήστρα. Σε κάθε κεφάλαιο μιλούν πολλοί, οι οποίοι καταθέτουν την άποψή τους για το συγκεκριμένο θέμα, ενώ στο βιβλίο δημοσιεύονται και αρκετές φωτογραφίες, που βοηθούν τον αναγνώστη να μπει καλύτερα στο κλίμα των ιστοριών. (...)
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
Γράφει ο Γιώργος Μητράκης, voria.gr (04/10/2025)
Εκπομπή Πάρε τον Χρόνο σου με τον Π. Αγγελόπολο
Ένα βιβλίο για τον Πάνο Γεραμάνη και τη ραδιοφωνική του κληρονομιά
Το βιβλίο “Πάνος Γεραµάνης και «Λαϊκοί Βάρδοι»: Στιγµές από τη ζωή τους”, ήταν η αφορμή για τη συζήτηση στο στούντιο της Φωνής της Ελλάδας, στην εκπομπή “Πάρε τον Χρόνο σου“, με καλεσμένες τη δημοσιογράφο Μαριάννα Τζιαντζή και τη Ναυσικά Γεραμάνη, σύζυγο του αξέχαστου Πάνου Γεραμάνη, του ανθρώπου που συνέδεσε το όνομά του με το λαϊκό τραγούδι και τους δημιουργούς του, μέσα από τις ραδιοφωνικές του εκπομπές, στην Ελληνική Ραδιοφωνία.
Το βιβλίο είναι μια ανθολογία από το υλικό της απομαγνητοφώνησης του συνόλου, σχεδόν, των ραδιοφωνικών εκπομπών του Πάνου Γεραμάνη στην Ελληνική Ραδιοφωνία με τον τίτλο “Λαϊκοί Βάρδοι”, εκπομπές με τις οποίες η ιστορία του λαϊκού τραγουδιού μας ταξίδεψε στα πέρατα του κόσμου, μέσα από τις συχνότητες της ΕΡΤ.
Μιλήσαμε με τη Ναυσικά Γεραμάνη για τη ζωή της με τον εξαίρετο δημοσιογράφο και άνθρωπο, μας μίλησε για τη σχέση του με τις καλλιτέχνες, για τα πρώτα χρόνια της ζωής του στα Βασιλικά Χαλκίδας και το πως ξεκίνησε να δημοσιογραφεί από πολύ μικρή ηλικία, την πρώτη του από τις συνολικά 57 συνεντεύξεις που έκανε στον Στέλιο Καζαντζίδη, σε ηλικία μόλις 16 ετών, την αγάπη του για το ποδόσφαιρο και τον Ολυμπιακό, τα γράμματα που έπαιρνε από ομογενείς Έλληνες από όλο τον Κόσμο, που συγκινούνταν με τις εκπομπές του, αλλά και την πολύ σημαντική δουλειά που έκανε στην έρευνα για το λαϊκό τραγούδι, σε όλη τη διάρκεια της δημοσιογραφικής του καριέρας.
Στην εκπομπή ακούγονται και μικρά αποσπάσματα από δύο ιστορικές εκπομπές του Πάνου Γεραμάνη.
Ακούστε εδώ
Προκόπης Αγγελόπολος, ΕΡΤ Η φωνή της Ελλάδας
Γράφει η Αναστασία Κουκά για το Πρώτο Θέμα
«Πάνος Γεραμάνης & Λαϊκοί Βάρδοι-Στιγμές από τη ζωή τους»: Η πρώτη ηχογράφηση του Καζαντζίδη και η αχθοφόρος Σωτηρία Μπέλλου. Ένα βιβλίο με γλαφυρές διηγήσεις διάσημων αλλά και αφανών ανθρώπων του λαϊκού τραγουδιού στον αξέχαστο δημοσιογράφο - μελετητή.
Ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ταξίδι στα μονοπάτια του λαϊκού τραγουδιού, και στις άγνωστες ιστορίες των πρωταγωνιστών του αποτελεί το βιβλίο «Πάνος Γεραμάνης & Λαϊκοί Βάρδοι – Στιγμές από τη ζωή τους» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τόπος. Η Ναυσικά Γεραμάνη και η Μαριάννα Τζιαντζή συγκέντρωσαν, επεξεργάστηκαν και μάς παραδίδουν πολύτιμο υλικό από τις εξομολογητικές συνομιλίες που είχε ο αξέχαστος δημοσιογράφος – μελετητής στη θρυλική εκπομπή του στο κρατικό ραδιόφωνο, από το 1990 έως το 2005, με διάσημους αλλά και λιγότερο γνωστούς καλλιτέχνες, ανοίγοντας έτσι ένα «παράθυρο» σε έναν κόσμο γεμάτο λαμπερές αλλά και στις σκοτεινές στιγμές, σε ζωές τραγουδιστών που έγιναν λαϊκοί ήρωες αλλά σε εκείνες κάποιων αφανών ηρώων του ήχου που διατρέχει, διαχρονικά, στο ελληνικό DNA.
Ο Στέλιος Καζαντζίδης, η Σωτηρία Μπέλλου, η Βίκυ Μοσχολιού, η Καίτη Γκρέϋ, η Πόλυ Πάνου, η Μαίρη Λίντα, ο Γιώργος Μηστάκης, Τάκης Μπίνης, Βούλα Γκίκα, Βαγγέλης Περπινιάδης, ο Κώστας Βίρβος, Σπύρος Ζαγοραίος, Απόστολος Νικολαίδης, Μιχάλης Μενιδιάτης ο Δημήτρης Μητροπάνος, η Ρίτα Σακελλαρίου, η Δούκισσα και αρκετοί ακόμη διηγούνται αληθινές ιστορίες για τη φτώχεια, τη διασκέδαση στα μαγαζιά και το ξεφάντωμα των πλουσίων, το μπουζούκι και τα άλλα όργανα, τις φωνοληψίες, τα πανηγύρια, τις περιοδείες στο εξωτερικό, την παρουσία των γυναικών στο πάλκο αλλά και για την εξέλιξη του λαϊκού τραγουδιού στα μετέπειτα χρόνια.
Αποκαλυπτική είναι, μεταξύ άλλων, η περιγραφή του Στέλιου Καζαντζίδη για τον πρωτόγονο αλλά και τόσο αυθεντικό συνάμα τρόπο με τον οποίο έγιναν οι ηχογραφήσεις της καριέρας του: «Βλέπουμε ότι τώρα γίνεται ηχογράφηση και ο τραγουδιστής και όλα τα όργανα της ορχήστρας δεν είναι παρόντες την ίδια στιγμή μπροστά στο μικρόφωνο στο στούντιο , δηλαδή γίνονται κάπως προκάτ. Άλλη ώρα πάει ο τραγουδιστής, άλλη τα όργανα...
Τα χρόνια εκείνα γινότανε στο στούντιο ένα παλκοσένικο, Ό,τι κάναμε στο παλκοσένικο του μαγαζιού που δουλεύαμε, το κάναμε και στην ηχογράφηση, δηλαδή. To μικρόφωνο δούλευε σε κάποιο μέρος του τραγουδιού. Το άρπαζε η τραγουδίστρια και το έδινε σ΄εκείνον που είχε σειρά να πει κάποιο μέρος του τραγουδιού. Γιατί είχαμε διαλόγους, είχαμε πρίμα σικόντο, είχαμε πολλά πράγματα εκεί...Στις «Βαλίστες» είχαμε δύο ή τρία μικρόφωνα θυμάμαι, στο ένα μαζεμένη η ορχήστρα, στο άλλο μαζεμένοι οι τραγουδιστές ή οι τραγουδίστριες. Κάτω με κιμωλία σημαδεύαμε τις πατημασιές μας για να μη φύγουμε από κει. Στα δυνατά σημεία πηγαίναμε λίγο λοξά, για να μην έχουμε χτυπήματα στο δίσκο, να μην είμαστε φάτσα στο μικρόφωνο γιατί αλλοιωνόταν...πολλές λεπτομέρειες, δεν μπορώ να τις περιγράψω. Τότε δεν είχαμε τα μαγνητόφωνα που πατούσε το κουμπί και ξανάρχιζες. Τότε ό,τι έλεγες έμενε...» (...)
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
Α. Κουκά, Πρώτο Θέμα (17/10/2025)
Παρουσίαση στο ogdoo.gr από τον Θανάση Γιώγλου Ένα πολύτιμο βιβλίο με απομαγνητοφωνημένα αποσπάσματα από τις χιλιάδες ώρες συνεντεύξεων που παραχώρησαν στους «Λαϊκούς Βάρδους» του Πάνου Γεραμάνη εκατοντάδες διακεκριμένοι αλλά και ξεχασμένοι λαϊκοί καλλιτέχνες.
Το Μεγάλο Σάββατο του «καταραμένου» 2005 έφυγε από τη ζωή, στα πενήντα εννέα του χρόνια ο θρυλικός Πάνος Γεραμάνης…
Η περίπτωση του Γεραμάνη δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Έχω την αίσθηση πως, αν εξαιρέσουμε τον Γιώργο Παπαστεφάνου, από τους δεκάδες δημοσιογράφους, ερευνητές, ραδιοφωνικούς παραγωγούς κλπ, που ασχολήθηκαν και ασχολούνται συστηματοποιημένα με το ελληνικό, λαϊκό τραγούδι, μόνο ο Πάνος Γεραμάνης είναι σήμερα αναγνωρίσιμος από το πλατύ κοινό. Η πλατιά αποδοχή του αποκτά μεγαλύτερη σημασία, συνυπολογίζοντας πως δραστηριοποιήθηκε μόνο στο ραδιόφωνο και τον έντυπο τύπο και όχι στην τηλεόραση. Εκτός βέβαια από τις λίγες, σχετικά, εμφανίσεις του στη μικρή οθόνη, που έγιναν, κυρίως, στο πλαίσιο αφιερωματικών εκπομπών.
Άκουγα φανατικά τις εκπομπές του, τους θρυλικούς «Λαϊκούς Βάρδους» στο Δεύτερο Πρόγραμμα, από τις πρώτες σχεδόν μεταδόσεις… Εκπομπές που κράτησαν για δεκαέξι ολόκληρα χρόνια. Εκτός από τις γνώσεις του, μου έκανε εντύπωση και ο τρόπος ομιλίας του, που εξέπεμπε ευγένεια και ήθος… Ποτέ δεν θα εξέθετε δημόσια καλεσμένο του που έκανε λάθος. Τον εκτίμησα πολύ περισσότερο όταν έμαθα και για τις γαστριμαργικές του συνήθειες…
Είχα την τύχη να τον συναντήσω για μια και μοναδική φορά στη ζωή μου, συνάντηση η οποία απέφερε στη συνέχεια αρκετές τηλεφωνικές συνομιλίες… Ήταν και η απόσταση των πεντακοσίων χιλιομέτρων που δυσκόλευε την δια ζώσης επικοινωνία…
Είκοσι χρόνια από τον βιολογικό του θάνατο, η σύζυγός του Ναυσικά Γεραμάνη και η στενή οικογενειακή τους φίλη Μαριάννα Τζιαντζή, αρθρογράφος και χρονογράφος στο «Πριν», την «Καθημερινή» και την «ΕφΣυν», παρουσίασαν ένα ξεχωριστό βιβλίο, που τιτλοφορείται «Πάνος Γεραμάνης και Λαϊκοί Βάρδοι - Στιγμές από τη ζωή τους» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Τόπος». (...)
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
Γράφει ο Θανάσης Γιώγλου, ogdoo.gr (28/09/2025)
Γράφει ο Αλέξανδρος Στεργιόπουλος για το gazzeta.gr
Οι «Λαϊκοί Βάρδοι» και ο Πάνος Γεραμάνης
Ο δημοσιογράφος όπως πρέπει να είναι και ο καλλιτέχνης όπως πρέπει να είναι. Αληθινοί. Αυθεντικοί. Αθώοι. Υποψιασμένοι. Ανυποψίαστοι. Έντιμοι. Ερευνητές. Μαθητές. Εργάτες. Ταπεινοί. Σίγουροι. Γενναιόδωροι. Συγκρατημένοι. Παθιασμένοι. Ερασιτέχνες. Φίλοι. Αντικειμενικοί. Μάγκες. Εξομολογητές. Εξομολογούμενοι. Ταξιδιώτες. Εμπνευσμένοι. Πετυχημένοι. Αποτυχημένοι. Υποστηρικτικοί. Ευγενικοί. Τολμηροί. Διαβασμένοι. Μοναχικοί. Συμπαίκτες. Στήριγμα. Διαφωνούντες. Συμφωνούντες. Ποιητές. Καταγραφείς. Μορφωμένοι. Εκπαιδευμένοι. Ονειροπόλοι. Ρεαλιστές. Κυνηγοί. Προστάτες. Διαβάτες. Αρχειοθέτες. Υπηρέτες. Παίκτες. Πότες (όσο αντέχουν). Συμπότες. Συνομιλητές. Ηθικοί. Θεοσεβούμενοι. Άθεοι. Γλωσσοπλάστες. Σεβαστικοί. Σκαπανείς. Ανικανοποίητοι. Παιδεμένοι. Δεκτικοί. Συνεπείς. Ντόμπροι. Τζογαδόροι (όσο πρέπει). Ατακαδόροι. Ευφυείς. Μνήμονες. Φιλόδοξοι. Οδοιπόροι. Συνοδοιπόροι. Διεκδικητές. Πράοι. Ανολοκλήρωτοι. Αποστασιοποιημένοι. Διαμορφωτές. Αναμορφωτές. Δάσκαλοι. Κληροδότες. Ελεγκτές. Ελεγχόμενοι. Συμβολογράφοι. Στενογράφοι. Άμεσοι. Ήρεμοι. Άνθρωποι.
Και από το αφηρημένο και εν δυνάμει συγκεκριμένο, πάμε στα ονόματα. Πρώτα οι καλλιτέχνες. Στέλιος Καζαντζίδης. Σωτηρία Μπέλλου. Δημήτρης Μητροπάνος. Πόλυ Πάνου. Καίτη Γκρέυ. Γιώργος Κόρος. Γιώργος Ζαμπέτας. Τάκης Μπίνης. Βασίλης Τσιτσάνης. «Μπέμπης». Μάρκος Βαμβακάρης. Σπύρος Ζαγοραίος. Μανώλης Αγγελόπουλος. Μανώλης Χιώτης. Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, Χαράλαμπος Βασιλειάδης ή «Τσάντας»… και τα αποσιωπητικά μας πάνε στην ανάγκη να τονίσουμε το αναρίθμητο των εκπροσώπων του λαϊκού, παλιού, νέου, τραγουδιού. Υπάρχει, όμως, και ένας ατόφια λαϊκός τύπος, δημοσιογράφος με όλη τη σημασία της λέξης. Είναι αυτός που φέρνει την ισορροπία στο σχήμα «δημοσιογράφος-καλλιτέχνης». Οι παλιοί ας τον θυμηθούν, οι νέοι ας διαβάσουν γι’ αυτόν να μάθουν. Πάνος Γεραμάνης. Ένα όνομα, μια ιστορία κι ένα βιβλίο με τίτλο «Πάνος Γεραμάνης. “Λαϊκοί Βάρδοι”. Στιγμές από τη ζωή τους» (Εκδόσεις Τόπος).
«Λαϊκοί Βάρδοι», τόπος φιλοξενίας
Το βιβλίο γράφτηκε για τον Πάνο Γεραμάνη και για όσους συνομίλησαν μαζί του στη ραδιοφωνική εκπομπή (1990-2005) «Λαϊκοί Βάρδοι». Τόπος φιλοξενίας τα στούντιο της ΕΡΤ, του μοναδικού, ακόμη και σήμερα, χώρου, καταφυγίου, που δέχεται και στην ουσία σώζει τον ελληνικό πολιτισμό. Ο Πάνος Γεραμάνης ήταν εξερευνητής και με τον τρόπο του τιμητής του λαϊκού πολιτισμού. Τον ανέδειξε, τον φρόντισε, τον βοήθησε και διέσωσε μεγάλο μέρος αυτού. Πάντα μετρημένος, ευγενικός, με σεβασμό στους συνομιλητές του, με γνώση και αστείρευτη διάθεση για προσφορά στο λαϊκό τραγούδι και τον κόσμο του.
Ο Πάνος Γεραμάνης υπήρξε πρότυπο επαγγελματία δημοσιογράφου διότι είχε τη δύναμη του ερευνητή, την αληθινή διάθεση να ακούσει, να μάθει, την υπομονή να συζητήσει, την ευγένεια να διαφωνήσει και τη διακριτικότητα για να μείνει στην άκρη και να φανούν αυτοί και αυτά που πρέπει να φανούν. Ήξερε πολύ καλά ότι η ζωή μας όλη έχει κάτι από τον κόσμο του λαϊκού τραγουδιού. Αυτό έφερνε στο φως και το παρέδιδε στους ακροατές του αναλλοίωτο. Γι’ αυτό και έχουν περισσότερη σημασία τα πρόσωπα που φιλοξενήθηκαν και οι στιγμές που έδωσαν στην εκπομπή «Λαϊκοί Βάρδοι».
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
Α. Στεργιόπουλος, 08/11/2025, gazzeta.gr
Παρακολουθήστε την παρουσίαση του βιβλίου στην ΕΣΗΕΑ (17/10/2025).
Για το βιβλίο μίλησαν: Βασίλης Αλεξόπουλος (Διευθυντής Αρχείου ΕΡΤ), Γιώργος Κοντογιάννης (δημοσιογράφος-ερευνητής), Δημήτρης Μανιάτης (δημοσιογράφος στα ΝΕΑ), Σπύρος Παπαδόπουλος (ηθοποιός) και οι επιμελήτριες του βιβλίου. Την εκδήλωση συντονίζει η Αλεξάνδρα Χριστακάκη, δημοσιογράφος, Δεύτερο Πρόγραμμα ΕΡΤ.
Προσθήκη στο καλάθι
