Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει τρεις ποιητικές συλλογές του φιλέλληνα Κολομβιανού ποιητή και πεζογράφου Αρμάντο Ρομέρο, οι οποίες αντλούν τη θεματολογία και την έμπνευσή τους από διαφορετικές πτυχές του ελληνικού τοπίου και πολιτισμού. Με τη σειρά που παρουσιάζονται στο βιβλίο: Το χρώμα του Αιγαίου (2014), Ερωτικά τετράγραμμα(2001), Άγιον όρος (2002).
Σε μετάφραση από την ποιήτρια και συγγραφέα Αγαθή Δημητρούκα.
***
«Δεν είναι δύσκολο για έναν έμπειρο χειριστή της γλώσσας να περιγράψει έναν τόπο –εικόνες, χρώματα, ορίζοντες, µυρωδιές, καθηµερινά φυσικά θαύµατα–, ακόµα και όταν αυτός ο τόπος συγγενεύει ελάχιστα µε την προσωπική του κουλτούρα. Το δύσκολο για κείνον είναι να ανασυγκροτήσει και να εκφράσει την ιδιαίτερη ζωή, τη µεταφυσική διάσταση του εν λόγω τόπου, επειδή για το εγχείρηµα χρειάζεται κάτι παραπάνω από λέξεις: όχι µόνο γνήσιο συναισθηµατικό υλικό, αλλά και άνοιγµα στο υπερβατικό (υπεραισθητό), δηλαδή την πλήρη παράδοση του ποιητή στον Λόγο.
Ο Αρµάντο Ροµέρο, όπως πριν από αυτόν ο Ελύτης, ο Σεφέρης, ο Γκάτσος, τείνει ευήκοον ους στους ήχους και τους ρυθµούς ενός πολιτισµού, ο οποίος συνολικά εξέφρασε τον ίδιο τον ερωτικό Λόγο, την αέναη δηµιουργική πνοή του Ενός. Κι έτσι, βαθιά ερωτευµένος ο ίδιος (µε µια χώρα, µε µια φύση, µε µια πνευµατική παράδοση, µε ένα όραµα – που σωµατοποιείται και σε µια συγκεκριµένη γυναίκα), µπορεί να θεάται τη µυστηριακή ζωή του ελληνικού τοπίου, ως ποιητής-δηµιουργός και ενεργός συµµέτοχος στον µυστικισµό του φωτός».
(Από το επίµετρο της ποιήτριας Κλεοπάτρας Λυµπέρη)
Ποίηση όπως το φως κι η θάλασσα γράφει ο Χρήστος Κούκης
Ο Αρμάντο Ρομέρο έλκει την καταγωγή του από την Ελλάδα. Σας ακούγεται περίεργο; Αν με καταλάβαινε τώρα ο ίδιος, θα χαμογελούσε συνωμοτικά. Είμαι βέβαιος για αυτό. Ήθελε και θέλει να αγαπηθεί στο Αιγαίο πέλαγος και να μας διηγηθεί τον ουσιαστικό λόγο που ο έρωτας είναι όντως μια αρχαιοελληνική λέξη και έννοια. Ήθελε και θέλει να βυθιστεί στη φωνή του μοναστηριακού κόσμου του Άθως και κατ’ επέκταση σε ένα κομμάτι της δική μας ψυχής. Μάλιστα προσπαθεί και τα καταφέρνει επάξια να απευθύνεται σε όλο το φάσμα της συλλογικής μας μνήμης μέσα από την αλληλουχία των ποιημάτων του σε καθεμία από τις τρεις ενότητες. Της αρχαίας, της ελληνιστικής, της βυζαντινής και της νεοελληνικής.
Έχω ταξιδέψει πολύ στο Αιγαίο και έχω ερωτευθεί εξίσου. Έχω γράψει πολύ για το Αιγαίο και πολύ για τον έρωτα. Δεν έχω όμως επισκεφτεί το Άθως ούτε είχα ποτέ την επιθυμία να πάω προηγουμένως. Μετά την ανάγνωση του βιβλίου Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα (μτφρ. Αγαθή Δημητρούκα, εκδ. Τόπος), μέσα όλα διαταράχτηκαν.
Θυμήθηκα γιατί ακριβώς λάτρευα από μικρός τον Ελύτη και τον μοναδικό του τρόπο να προσεγγίζει τον μυστικισμό της πατρίδας μου με το υπέροχο κάλυμμα του τοπίου, της ομορφιάς και των ανθρώπων. Ο Αρμάντο Ρομέρο παίρνει τη σκυτάλη και είναι τέτοιος ποιητής-μάστορας του λόγου και της ευθύνης που φθάνει στο ίδιο βάθος του μυστικισμού, στις ίδιες σπηλιές και στα ίδια ύψη από ένα άλλο μονοπάτι και με μια άλλη γλώσσα. Μια γλώσσα που δεν μιμείται. Μια γλώσσα στιβαρή και πλούσια, χωρίς προσωπείο και με το ξάφνιασμα ενός παιδιού μπρος στον μεγάλο τεράστιο κόσμο, παραδίδει μαθήματα απλότητας. Απλότητα όπως το φως και ο έρωτας. Απλότητα όπως η θάλασσα.
Θυμήθηκα επίσης τους λόγους που δεν ήθελα να ανηφορίσω στα μοναστήρια του Αγίου Όρους. Και μέσα μου ντράπηκα διότι αγνόησα όλα τα προειδοποιητικά σημάδια της πνευματικότητας και της μέγα χάρης του Θεού μέσα μου. Βλέπετε, τα φτιασίδια που εμείς οι ίδιοι φορτώνουμε στην κρίση μας, κάποιες φορές αποπροσανατολίζουν ως προς το απόσταγμα ζωής που επιθυμούμε.
Τον ζήλεψα τον Αρμάντο διότι δεν υπέπεσε στην παγίδα αυτών των φτιασιδιών και επέμεινε στον άνθρωπο και τον αρχέγονο σκοπό του. Την κραυγή της σιωπής και τη σιωπή της κραυγής. Το κορμί δίχως την ανάγκη της αμαρτίας και την ομορφιά όπως τη θέλει η φύση και όπως την ερμηνεύει ο άνθρωπος. (...)
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
γράφει ο Χ. Κούκης, Bookpress
Η ελληνικότητα μέσα από ξένα μάτια
Ο ποιητής πέρασε από τη χώρα μας όχι ως τουρίστας, αλλά ως επισκέπτης που εσωτερίκευσε εικόνες και αισθήσεις και τις μετουσίωσε σε μια δική του τέχνη του λόγου
«Είναι όλων η θάλασσα και κανενός, το ακριβές ίχνος των χρωμάτων της», γράφει ατενίζοντας το ελληνικό πέλαγος ο ποιητής από την Κολομβία, Αρμάντο Ρομέρο, στην ποιητική συλλογή με τίτλο Το χρώμα του Αιγαίου, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Τόπος, σε μετάφραση,της Αγαθής Δημητρούκα. Πρόκειται για μια αναπάντεχα οικεία και διεισδυτική ματιά της ελληνικότητας από έναν πολυταξιδεμένο άνθρωπο των γραμμάτων κολομβιανής καταγωγής που ζει στις ΗΠΑ και πέρασε από τη χώρα μας όχι ως τουρίστας, αλλά ως επισκέπτης που εσωτερίκευσε εικόνες και αισθήσεις και τις μετουσίωσε σε μια δική του τέχνη του λόγου, επιστρέφοντας στο χαρτί κάτι από τη μεταφυσική αυτή εμπειρία του.
Όπως αναφέρει η κριτικός και λογοτέχνης Κλεοπάτρα Λυμπέρη στο επίμετρο της έκδοσης, ο Αρμάντο Ρομέρο κινείται ως επίγονος στο κλίμα των Ελλήνων ποιητών της γενιάς του 1930 (όπως ο Σεφέρης και ο Ελύτης) «αναπαράγοντας την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του ελληνικούn αέναου γίγνεσθαι, χωρίς ιδεολογικές προθέσεις, με μόνο οδηγό την ποιητική αυθορμησία». «Αν είναι ν’ αγαπηθούμε στο Αιγαίο / ας θελήσουν οι θεοί ώστε η ένωση αυτή / να σημαίνει βλέπουμε το φως για πάντα», είναι κάποιοι από τους στίχους που ξεχωρίζουν.
Η έκδοση εκτός από τα ποιήματα της συλλογής Το χρώμα του Αιγαίου που εκδόθηκε αρχικά στην Ισπανική γλώσσα το 2014, περιλαμβάνει και τις ποιητικές συνθέσεις Ερωτικά τετράγραμμα (του 2011) και Άγιον Όρος (του 2002). Για το ταξίδι του στον Άθω, από όπου αντλήθηκε το υλικό για την τρίτη ποιητική σύνθεση, γράφει ο συγγραφέας στον πρόλογό του: «Μπαίνεις στον Άθω για να βγεις από τον χρόνο, για να μορφάσεις στην ακούραστη τυραννία του. Οι μέρες και οι νύχτες σε δρόμους από πέτρα και θάλασσα, σε μονές ή σε μικρούς οικισμούς και παρεκκλήσια, στη σκιά πιθανών σπηλαίων και τρωγλών, ήταν ένα ταξίδι στην αλήθεια της άλλης πλευράς. Αντανάκλαση του αιώνιου, ψυχή του Βυζαντίου, καρδιά του ελληνικού πνεύματος, κέντρο παραδοξοτήτων, συνύπαρξη θάρρους και ανταρσίας, λογική και παραλογισμός ανθρώπων δοσμένων στην ηδονή και την πίκρα του παραληρήματος του ιερού. Περπατάω στον Άθω σημαίνει πατάω στην ιστορία που χτίζεται τη στιγμή που εξανεμίζεται», γράφει ο ποιητής.
γράφει ο Γιώργος Λαουτάρης
εφημ. Δημοσιογράφος (Οκτώβριος 2024)
Παρακολουθήστε την παρουσίαση της ποιητικής ανθολογίας του Αρμάντο Ρομέρο "Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα" τη Δευτέρα 19 Μαΐου 2025 στο Έναστρον Βιβλιοκαφέ με ομιλητές την Αγαθή Δημητρούκα (συγγραφέας και μεταφράστρια της ανθολογίας), την Αγλαΐα Σπάθη (μέλος ΕΔΙΠ του Τμήματος Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας, ΕΚΠΑ), τον Δημήτρη Παπαχρήστο (συγγραφέα), τον Χρήστο Κούκη (ποιητή, μεταφραστή) και τον ίδιο τον ποιητή και συγγραφέα.
Προσθήκη στο καλάθι
