Μπούκοβι, Marlboro, Κίλροϊ και λοιπές δυνάμεις

του Γιώργου Περαντωνάκη

Η ελληνική ταυτότητα, όπως εκφράζεται δεκαετίες τώρα στη λογοτεχνία μας, τόσο στην ποίηση όσο και στην πεζογραφία, ριζώνει αφενός στο τοπικό, λαϊκό, ενδογενές υπέδαφος και αφετέρου στο δυτικό, εξωστρεφές, εκσυγχρονιστικό έδαφος. Ετσι, σε ποικίλα έργα συναντάμε την κίνηση της γραφής και της σκέψης τόσο από τον λαό προς τη διανόηση όσο και από τη διανόηση προς τον λαό, ώστε και οι δυο κατευθύνσεις να συγκεράσουν το αυθόρμητο με το εξεζητημένο και το απλοϊκό με το ελιτίστικο.

Ο Δ. Χαριτόπουλος ξεκίνησε κυριολεκτικά από το πιο λαϊκά στρώματα του Πειραιά και σταδιακά μπόλιασε τα πρώτα του ερεθίσματα με μια υψηλότερη παιδεία, χωρίς ποτέ να στρέψει την πλάτη στο παρελθόν του. Ετσι, σε ό,τι γράφει διακρίνεται αυτή η αυθεντικότητα της αντικομφορμιστικής ψυχής με την πατίνα μιας ματιάς που μπορεί και αντιλαμβάνεται όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής.

Από το 1976 με τη συλλογή διηγημάτων «Δανεικιά γραβάτα», το 1984 με τη «Δέσποινα» και το 1989 με τη «Νύχτα που έφυγε ο Μπούκοβι» μέχρι τη νουβέλα «Εναντίον του Marlboro» (1991) και το «Από δω πέρασε ο Κίλροϊ» (1992) καλύπτει την πορεία από τα αλώνια… στα σαλόνια κι από το λιμάνι στα γραφεία των διαφημιστικών εταιρειών. Τα διηγήματά του αποτελούν προσωπογραφίες του λαϊκού στοιχείου που όλες μαζί σκιτσάρουν ανθρώπινους τύπους, οι οποίοι προσπαθούν να επιβιώσουν σε μια φτωχή και ασφυκτική Ελλάδα. Ο άνεργος που πουλάει το αίμα του, ο πλασιέ που δεν πιστεύει στη δουλειά του, μια λούμπεν παρέα που αποκτά ξαφνικά αλληλεγγύη, ο αξιωματικός που ψάχνει στην Αλεξανδρούπολη γκόμενα, αλλά αυτή, η Δέσποινα, θέλει να το σκάσει για τη Θεσσαλονίκη κ.ά. είναι πορτρέτα των κατώτερων στρωμάτων, που ονειρεύονται μια καλύτερη ζωή. Κι από κοντά συναντάμε τον Ολυμπιακό που είναι θρησκεία, αλλά και τις σεξουαλικές ορμές που γυρεύουν διέξοδο, τη φτώχεια και την περιπλάνηση, τις μικροαπατεωνιές και την ελπίδα για ένα φωτεινότερο αύριο. (...)

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 21/07/13

Δείτε όλη την παρουσίαση εδώ.