Tη Δευτέρα (26.01.09) σε μια αίθουσα κατάμεστη από κόσμο (Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων) έγινε η παρουσίαση του βιβλίου του Στέλιου Στυλιανίδη και της Λίλυς Στυλιανούδη Κοινότητα & ψυχιατρική μεταρρύθμιση, Η εμπειρία της Εύβοιας 1988-2008.
Για το βιβλίο μίλησαν: ο Γιάννης Βαρτζόπουλος, Ψυχίατρος-Ψυχαναλυτής, Διευθυντής ΕΣΥ, ο Πέτρος Γιαννουλάτος, Οικονομολόγος, τ. Διευθυντής Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η Κατερίνα Μάτσα, Ψυχίατρος, Διευθύντρια «18 Άνω», ΨΝΑ, και ο δημοσιογράφος Στέλιος Κούλογλου.



Η προσέλευση τόσων σημαντικών επιστημόνων από τους χώρους της κοινωνικής ψυχιατρικής και της κοινωνικής ανθρωπολογίας δεν μπορεί να περιοριστεί στην έννοια της παρουσίασης ενός βιβλίου. Όταν μάλιστα το βιβλίο αυτό δεν είναι ένα οποιοδήποτε σύγγραμμα ψυχιατρικής και ανθρωπολογίας αλλά η συνόψιση μιας ψυχιατρικής και κοινωνικής εργασίας είκοσι χρόνων με τεκμηρίωση των συμπερασμάτων μέσα από αυτή τη μακρόχρονη εμπειρία. Πρόκειται με άλλα λόγια για ένα βιβλίο – επιστημονικό γεγονός.

Το έργο των δύο συγγραφέων εντάσσεται σε μια ολόκληρη «εκστρατεία» επιστημόνων από τους συναφείς κλάδους που ξεκίνησε με διστακτικά αλλά τολμηρά βήματα στη δεκαετία του ογδόντα με στόχο την αποενοχοποίηση των ψυχικά ασθενών ατόμων, των ίδιων και του περιβάλλοντός τους οικογενειακού, κοινωνικού κλπ., και τη βαθμιαία αποθεραπεία τους μακριά από τις μεθόδους καταστολής και ιδρυματοποίησης που μέχρι τότε εφαρμόζονταν στην Ελλάδα – με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα (που μάλιστα τότε συγκέντρωσε τη διεθνή κατακραυγή) το κολαστήριο της Λέρου.
Οι δύο επιστήμονες που υπογράφουν το βιβλίο πραγματοποίησαν το ριζοσπαστικό για την εποχή του σχέδιο ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην Εύβοια, υπερβαίνοντας έναν Γολγοθά δυσκολιών τόσο στο επίπεδο της Δημόσιας Διοίκησης όσο και σε εκείνο της τοπικής κοινωνίας και των ηθών της. Αυτό το εγχείρημα όμως αποτέλεσε την αφετηρία για πιο ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στον ψυχιατρικό τομέα στη χώρα μας.

Επιφανείς επιστήμονες του χώρου, όπως η Κατερίνα Μάτσα και ο  Γιάννης Βαρτζόπουλος, υπογράμμισαν εκτενώς τη σημασία αυτού του εγχειρήματος. Ιδιαιτέρως τόνισαν τη σημασία μιας ανοιχτής, μη ιδρυματοποιημένης κοινωνίας, η οποία μπορεί να συνυπάρξει αρμονικά με τον ψυχικά ασθενή και μάλιστα να συντελέσει όχι μόνον στη θεραπεία του ίδιου μακριά από το νοσοκομείο αλλά και η ίδια να κερδίσει από αυτό το «άνοιγμα».

Οπωσδήποτε το βιβλίο αυτό καταγράφεται στη σχετική για τη δημόσια υγεία βιβλιογραφία, ισχνότατη για τα ελληνικά δεδομένα, ως η επισφράγιση μιας συλλογικής προσπάθειας όπου με πρωτότυπο τρόπο συναντήθηκε η κοινωνική ψυχιατρική με την κοινωνική ανθρωπολογία, – κάτι που δεν παρέλειψε να τονίσει κανείς από τους ομιλητές.

Το βιβλίο, όπως σωστά υπογράμμισε η Κατερίνα Μάτσα, αποτελεί από μόνο του, πέρα από το στενά επιστημονικό και κλινικό ενδιαφέρον του και μια αξιόλογη αφήγηση: μέσα από την αφήγηση του εγχειρήματος στην Εύβοια ξετυλίγεται μια συναρπαστική ιστορία για τα συμπτώματα της ελληνικής κοινωνίας, την κουλτούρα, τα ήθη της κ.λπ.

-------------------------



Στην παρουσίαση του βιβλίου Κοινότητα & ψυχιατρική μεταρρύθμιση, Η εμπειρία της Εύβοιας 1988-2008 παρευρέθηκαν ο πρώην Υπουργός Υγείας Αλέκος Παπαδόπουλος, η Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Μιλένα Αποστολάκη, ο πρώην Βουλευτής Ευβοίας του Συνασπισμού Βαγγέλης Αποστόλου, ο πρώην Δήμαρχος Χαλκίδας Στέλιος Μαργαρίτης, η Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πάντειο Δήμητρα Γκέφου-Μαδιανού, η Λέκτορας Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Φιλία Ίσαρη, η Διευθύντρια του Εργαστηρίου Διερεύνησης Ανθρωπίνων Σχέσεων Χάρις Κατάκη, η Καθηγήτρια Τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Θεανώ Καλλινικάκη, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιάννης Τούντας και πολλοί άλλοι επιστήμονες από τον χώρο της ψυχιατρικής, της ανθρωπολογίας και της ιατρικής.