Η γεννηµένη προ πεντηκονταετίας Μεταπολίτευση φαντάζει γρίφος. ∆ηµοσιολόγοι διαφωνούν για το πότε εξέπνευσε, αλλά και για το πόσο ζωντανά παραµένουν τα «καταπιστεύµατά» της. Πολιτικοί των δύο κοµµάτων (ΠΑΣΟΚ, Ν∆) τα οποία γεννήθηκαν µαζί της και κυριάρχησαν σε όλη –ή σχεδόν– τη διάρκειά της τη στηλιτεύουν, ως συνολικά επιζήµια περίοδο. Κάποτε αυτό το έκανε µόνον η Ακροδεξιά.
Στην πραγµατικότητα αφορίζουν τον ριζοσπαστισµό που αναπτύχθηκε στην κοινωνία κατά τη Μεταπολίτευση (κυρίως την πρώιµη) κι άσκησε πολλαπλές επιδράσεις. Ο αφορισµός αυτός λειτουργεί και ως φύλλο συκής, πίσω από το οποίο πασχίζουν να κρυφτούν οι συνέπειες των επιλογών της οικονοµικής ελίτ και τα αδιέξοδα του παραγωγικού µοντέλου της χώρας.
Ο ∆ιονύσης Ελευθεράτος ακτινογραφεί τις σηµαντικότερες πολιτικές -κοινωνικές συγκρούσεις της Μεταπολίτευσης, κυρίως από την πρώτη και ζωηρότερη περίοδό της. ∆ιαπιστώνει πώς επηρέασε ο ριζοσπαστισµός της τις ιδέες και την ψυχαγωγία. Εξετάζει τις κυκλοφορίες των εφηµερίδων παράλληλα µε τις πολιτικές εξελίξεις. Προσδιορίζει τη θέση που έδωσε το κλίµα της εποχής στο ποδόσφαιρο, το µπάσκετ, τη ροκ µουσική, το σινεµά. Τέλος, εστιάζει σε µερικά κλασικά κατηγορητήρια, σε βάρος της Μεταπολίτευσης, για την οικονοµία και τα εργασιακά.
Το βιβλίο τρυπώνει σε δικαστικές αίθουσες, πολιτικές συνεδριάσεις, «κονκλάβια», διαδηλώσεις, απεργίες, πεδία αστυνοµικών εφόδων· σε γήπεδα, κινηµατογράφους και χώρους συναυλιών. Οι «ήχοι» του είναι –και αυτοί– πολλαπλοί. Ακούγονται τα συνθήµατα των συλλαλητηρίων, τα επινίκια γέλια των απεργών της ΛΑΡΚΟ, τα soundtrack του Ζ και της Κατάστασης πολιορκίας, τα «σόλο» του Ρόρι Γκάλαχερ στη Νέα Φιλαδέλφεια και του Τζο Στράµερ στο Καλλιµάρµαρο.
Ακούστε τις εκπομπές του Στέλλιου Ελληνιάδη Ένα Ντέφι που Πάει Παντού Στο Κόκκινο 105.5 με καλεσμένο τον συγγραφέα του βιβλίου, Διονύση Ελευθεράτο 15/06/2024 & 16/06/2024.
Ακούστε μια εκπομπή του Νίκου Μπογιόπουλου στο REAL FM με καλεσμένο τον συγγραφέα, ακούστε εδώ το πρώτο μέρος & εδώ το δεύτερο μέρος (11/07/2024).
Ακούστε εδώ το podcast του Αθήνα 9.84,50 χρόνια Μεταπολίτευσημια συζήτηση του συγγραφέα με την Ελεωνόρα Ορφανίδου.
Δημήτρης Κούλαλης, News 24/7
ΠΟΥ ΟΔΗΓΗΣΕ Ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ
Στο νέο του βιβλίο που τιτλοφορείται: «Μεταπολίτευση: Ένα βολικό ‘’τέρας’’» και αποσπάσματα του οποίου προδημοσιεύει σήμερα το NEWS 24/7, ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Διονύσης Ελευθεράτος θυμίζει πως «μόνο η Ακροδεξιά προσέδιδε στον όρο ‘’Μεταπολίτευση του 1974’’ αρνητική χροιά, κι αυτό ήταν πέρα για πέρα φυσιολογικό».
Ήταν η Μεταπολίτευση του ‘74 το τέλειο τέρας, ώστε να σχηματιστεί ένα βολικό- για τα κόμματα που ανέλαβαν τις τύχες της χώρας καθ’ όλη τη διάρκειά της- σχήμα πάνω στο οποίο φορτώθηκαν όλες οι ευθύνες για πεπραγμένα, φαινόμενα και αντιλήψεις;
Στο νέο του βιβλίο που τιτλοφορείται: «Μεταπολίτευση: Ένα βολικό ‘’τέρας’’» και αποσπάσματα του οποίου προδημοσιεύει σήμερα το NEWS 24/7, ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Διονύσης Ελευθεράτος θυμίζει πως «μόνο η Ακροδεξιά προσέδιδε στον όρο ‘’Μεταπολίτευση του 1974’’ αρνητική χροιά, κι αυτό ήταν πέρα για πέρα φυσιολογικό». Ο ίδιος εξηγεί ότι «η χολερική θεώρηση της Μεταπολίτευσης λειτουργούσε και λειτουργεί ως αντανακλαστική υπεράσπιση του πρότερου κύκλου. Εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες, όµως, έχουν πυκνώσει οι ανάλογης επιθετικότητας αναφορές που προέρχονται από πολιτικούς της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ (π.χ. ο Ανδρέας Λοβέρδος έχει διακριθεί για τον ζήλο του), καθώς και από δηµοσιολόγους προσκείµενους στα δύο κόµµατα. ∆εν αναφερόµαστε φυσικά σε επιµέρους, συγκεκριµένες κριτικές για πεπραγµένα, φαινόµενα και αντιλήψεις, αλλά για ρητορική που ουσιαστικά ανάγει τη Μεταπολίτευση σε προβληματικό, επιβλαβή ιστορικό κύκλο.
Εδώ το οξύµωρο κραυγάζει… Πρόκειται για τα κόµµατα που ιδρύθηκαν το φθινόπωρο του 1974 και καθόρισαν τις τύχες της χώρας και της ελληνικής κοινωνίας στο συντριπτικά µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα του µεταπολιτευτικού κύκλου, οποτεδήποτε κι αν θεωρηθεί ότι αυτός ολοκληρώθηκε. Μπορεί και σε ολόκληρο τον κύκλο, για όσους θεωρούν ότι έκλεισε προτού σχηµατιστεί η κυβέρνηση Τζαννετάκη. Ποιον ακριβώς κατηγορούν, λοιπόν, η Ν∆ και το «εκσυγχρονιστικό» ΠΑΣΟΚ (υποθέτουµε ότι ο προσδιοριστικός όρος έχει παραµείνει από την εποχή Σηµίτη);»
Διαβάστε αποσπάσματα του βιβλίου εδώ
News 24/7, Δ. Κούλαλης (16/05/2024)
Συνέντευξη στον Γιάννη Κιμπουρόπουλο για την Εφημερίδα των Συντακτών «Ο ριζοσπαστισμός είναι ο αληθινός πρωταγωνιστής της Μεταπολίτευσης»
Από το 1990 και μετά, με μικρά διαλείμματα, αίρονται ασταμάτητα σταθερές και κοινωνικά κεκτημένα της Μεταπολίτευσης. Τελικά αυτό το «μεταρρυθμιστικό» ξερίζωμα μας προσφέρει καλύτερη ζωή; Πόσοι το πιστεύουν;
Ενα πολύ φιλόδοξο εγχείρημα ανέλαβε ο δημοσιογράφος Διονύσης Ελευθεράτος με το 4ο κατά σειρά βιβλίο του, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Τόπος». Το «Μεταπολίτευση - Ενα βολικό "τέρας"» είναι ένα πανόραμα 460 σελίδων στο οποίο ακτινογραφούνται ο ριζοσπαστισμός, οι κοινωνικές και πολιτικές συγκρούσεις, οι ιδέες και τα ιδεολογήματα, οι οικονομικές τάσεις, η κουλτούρα, τα μίντια, το σινεμά, τα αθλητικά θεάματα, ακόμη και το «σάουντρακ» της Μεταπολίτευσης από το 1974 μέχρι και το 1990 περίπου.
Ενας πραγματικά τεράστιος όγκος υλικού, που περιλαμβάνει από δημοσιεύματα και τοποθετήσεις πολιτικών προσώπων ή επιχειρηματικών παραγόντων μέχρι στατιστικά στοιχεία και... προγράμματα κινηματογράφου, ταξινομείται σε πέντε μέρη, 18 κεφάλαια και δεκάδες κείμενα, ψηφίδες ενός μεγάλου παζλ για μερικές πλευρές του οποίου ο συγγραφέας μιλάει στην «Εφ.Συν.».
● Ποιο είναι το «τέρας» που αναφέρεις στον υπότιτλο του βιβλίου; Για ποιους είναι «τέρας» ή «κακιά πεθερά» η Μεταπολίτευση;
«Τέρας» χαρακτήρισε τη Μεταπολίτευση και τα «καταπιστεύματά» της το 2008 ο νυν πρόεδρος της Βουλής, Κώστας Τασούλας. Επιπλέον την παραλλήλισε με «Μινώταυρο», κάτι που ενέπνευσε τον Soloup όταν σκεφτόταν πώς να φιλοτεχνήσει το εξώφυλλο του βιβλίου. Οπως είδες, στον πρόλογο σταχυολογούνται παραπλήσιοι αφορισμοί. Πρωτοστατούν αρθρογράφοι και πολιτικοί που ανήκουν -ή ανήκαν μέχρι πρότινος- στα δύο κόμματα, Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, τα οποία ιδρύθηκαν στη χαραυγή της Μεταπολίτευσης και έκτοτε κυβέρνησαν επί δεκαετίες. Οξύμωρο μεν, αλλά εξηγείται: δεν κάνουν «χαρακίρι», στηλιτεύουν κατά βάση τον ριζοσπαστισμό που αναπτύχθηκε στην ελληνική κοινωνία, στην πρώιμη Μεταπολίτευση.
● Τελικά «πέθανε» η Μεταπολίτευση κι αν ναι, πότε; Εσύ επιλέγεις να ασχοληθείς με την περίοδο μέχρι και το 1990. Εκεί κλείνει τελικά ο κύκλος της;
Αυτή είναι μία από τις δύο ή τρεις επικρατέστερες εκδοχές. Αλλο... μεγάλο «φαβορί» είναι το 1985 λόγω της εφαρμογής του «σταθεροποιητικού» οικονομικού προγράμματος εκ μέρους της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Την έννοια «Μεταπολίτευση» τη διαμορφώνουν πολλές παράμετροι. Κάποιες αφορούν κυβερνητικές επιλογές, άλλες κοινωνικές και πολιτικές δράσεις. Ορισμένες παραπέμπουν σε «ιδεολογικές ηγεμονίες». Με τόση ποικιλία αλληλένδετων στοιχείων φυσικό είναι να πρυτανεύουν διαφορετικά κριτήρια όταν πρέπει να προσδιοριστεί πότε έκλεισε ο κύκλος. Δεν μπορεί ν' αμφισβητηθεί ότι έχει κλείσει, αλλά διαρκούν ενδιαφέρουσες συζητήσεις για το πόσο ζωντανά παραμένουν τα μεταπολιτευτικά «κληροδοτήματα». Και πόσο θελκτικά φαντάζουν ή όχι τα «ασημικά» της «κακιάς πεθεράς», για ν' αναφερθώ σ' ένα συμπλήρωμα του χαρακτηρισμού που θύμισες. Κατά τ' άλλα, ναι, το βιβλίο επικεντρώνεται στα χρόνια έως το 1990, αλλά σε κάποια σημεία προχωρά κι άλλο. Ιδίως στο τελευταίο μέρος του όπου εξετάζονται ορισμένα διαχρονικά κατηγορητήρια σε βάρος του μεταπολιτευτικού «λαϊκισμού».(...)
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ..
Γ. Κιμπουρόπουλος, Εφ. Συν. 18/05/24
Γράφει ο Θανάσης Καραμπάτσος για το Documento H μεταπολίτευση και τα «τέρατα»
Στο νέο του βιβλίο με τίτλο «Μεταπολίτευση: Ενα βολικό “τέρας”» ο δημοσιογράφος Διονύσης Ελευθεράτος γράφει για τη συκοφάντηση των συνδικαλιστικών αγώνων μέσα από την περίπτωση της ΛΑΡΚΟ.«Είχαν κακομάθει. Θέλανε να πληρώνονται πολύ χωρίς να εργάζονται αντιστοίχως» έχει πει ο αδίστακτος επιχειρηματίας Μιχαήλ Σκαλιστήρης για τους απεργούς εργαζόμενους στα ανθρωποφάγα μεταλλεία του, οι οποίοι αμείβονταν στο ύψος του κατώτατου ημερομισθίου. Τους κέρδισε.
Οι νικητές γράφουν την ιστορία και το αφήγημα που έχει διαπεράσει μεγάλο μέρος του κοινωνικού σώματος με τη χορηγία των ΜΜΕ συνίσταται όχι απλώς στο άσκοπο των συνδικαλιστικών αγώνων αλλά και στα δεινά που αυτοί προκάλεσαν. Στο νέο του βιβλίο ο δημοσιογράφος Διονύσης Ελευθεράτος κάνει βουτιά στον κόσμο της μεταπολίτευσης, αποδομεί τις «τερατολογίες» που τη συνοδεύουν και ταξινομεί τα πραγματικά δεδομένα της κατασυκοφαντημένης για τον ριζοσπαστισμό της περιόδου.
Για παράδειγμα, στη ΛΑΡΚΟ του Μποδοσάκη είχε ξεσπάσει το 1977 μια μεγάλη απεργία για καλύτερες αμοιβές και συνθήκες εργασίας. Αστυνομικοί βοηθούσαν τον ιδιοκτήτη να περάσει απεργοσπάστες για να δουλέψει η παραγωγή, το κύμα αλληλεγγύης ήταν τεράστιο (οικονομική ενίσχυση έδωσαν μέχρι και μαθητές της Καισαριανής) και ως είδηση απασχόλησε διεθνή μέσα ενημέρωσης. Υστερα από 110 μέρες η εργοδοσία αποδέχτηκε αυξήσεις 17% έναντι 20% που ζητούσαν οι απεργοί, επαναπρόσληψη απολυμένων και μορατόριουμ εργασιακής ειρήνης.
Υπολογίζοντας τις τελικές υποχωρήσεις, που κόστισαν δεκαπλάσια, η εργοδοσία θα είχε γλιτώσει χρόνο, χρήμα και φήμη αν αποδεχόταν τις αρχικές απαιτήσεις. Οι ατίθασες απεργίες όπως στη ΛΑΡΚΟ άνοιξαν την πόρτα στις μισθολογικές αυξήσεις.
Αν και εκ πρώτης όψεως φαίνεται να μην προσφέρουν άμεσα οφέλη στη συντριπτική πλειονότητα όσων απήργησαν εκείνη την περίοδο, εντούτοις και μόνο το άκουσμα της κήρυξης απεργίας –αποτελούσε μέσο πίεσης κι όχι υπέρτατη σύγκρουση– έφερνε τις δύο πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, με αποτέλεσμα τη συνολική βελτίωση του βιοτικού επιπέδου. Οι αντεργατικές κυβερνήσεις της ΝΔ (απεργοκτόνος ν. 330/1976) υπέκυψαν στις εισοδηματικές αυξήσεις λόγω του απεργιακού κύματος κι έτσι μόνο το 1978 αυξήθηκαν το κατώτατο ημερομίσθιο κατά 22,5% και ο μέσος πραγματικός μισθός κατά 69,4%, ενώ αρκετά σωματεία είχαν πετύχει να εργάζονται πενθήμερο.
Τότε άρχισαν να μειώνονται οι εισοδηματικές ανισότητες και να βγαίνουν κερδισμένοι οι εργαζόμενοι, αλλά τρεις δεκαετίες μετά οι εργοδότες πήραν τη ρεβάνς με τα μνημόνια και το κλάδεμα εργασιακών κατακτήσεων.
Θ. Καραμπάτσος, Documento (04/06/2024)
Συνέντευξη στην Πόλυ Κρημνιώτη για την Αυγή Η Μεταπολίτευση και ο ριζοσπαστισμός της ενοχοποιήθηκαν από... ενόχους
Διονύσης Ελευθεράτος πάντα καταπιάνεται με τα δύσκολα. Από τα «Λαμόγια στο χακί», τη «Λοξή ματιά στην Ιστορία. 200 χρόνια νεοελληνικού κλαυσίγελου» αλλά και το «Εξουσία, τι μπάλα παίζεις;» ακτινογραφεί εμβληματικές στιγμές της ελληνικής Ιστορίας. Ουσιαστικά ανασκάπτει επίμονα, πολλές φορές ανατρεπτικά, το παρελθόν, μακρινό ή πιο πρόσφατο. Αυτή τη φορά τα έβαλε με το «τέρας» της Μεταπολίτευσης, ερευνώντας για περισσότερα από τριάμισι χρόνια όλα εκείνα που συνέθεσαν τον πολιτικό, οικονομικό αλλά και πολιτισμικό καμβά της τελευταίας ελληνικής 50ετίας. Στο καινούργιο βιβλίο του «Μεταπολίτευση. Ένα βολικό “τέρας”» (εκδ. Τόπος) θυμίζει πολλά. Γεγονότα, πρόσωπα, πολιτικές αποφάσεις και επιλογές οικονομικών και πολιτικών ελίτ, ιδέες, τραγούδια, γήπεδα, κινηματογράφοι, απεργίες και άλλα πολλά περνούν από τις σελίδες του βιβλίου του. Αλλά και ψέματα, διαψεύσεις, αναθεωρήσεις, βολικές κατηγορίες και εκκρεμότητες που δεν τελεύτησαν. «Από τη μάχη για την αποχουντοποίηση μέχρι τους μισθούς και τα εργασιακά, τα κρίσιμα πεδία ήταν πολλά και σημαντικά» λέει, προσθέτοντας με νόημα ότι σε αυτή τη χιλιοκατηγορημένη Μεταπολίτευση «η κοινωνία κέρδισε περισσότερα από όσα οι “πάνω” ήταν διατεθειμένοι να παραχωρήσουν». Γράφει πολλά για τον κοινωνικό ριζοσπαστισμό των πρώτων χρόνων της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας και βάζει στο μικροσκόπιο κάθε έκφανση της κοινωνικής, πολιτικής, πολιτιστικής, αθλητικής δραστηριότητας. Σε αυτό το βιβλίο δίνει ένα επαρκές πορτρέτο της Μεταπολίτευσης αλλά και μπόλικες εξηγήσεις για την ενοχοποίησή της. Ορίζει τους κύκλους της, χωρίς ούτε εκείνος να μπορεί να μιλήσει με σιγουριά για το τέλος της. Σε κάθε περίπτωση, καθώς δέχεται να ξεφυλλίσουμε μαζί το πολυσέλιδο βιβλίο του, που όμως διαβάζεται απνευστί, ο δημοσιογράφος, συγγραφέας και ραδιοφωνικός παραγωγός στον ραδιοσταθμό 105,5 Στο Κόκκινο, κάνει φύλλο και φτερό τα μεταπολιτευτικά χρόνια και συμβάντα και επισημαίνει κάτι που δεν μπορεί να ξεχνάμε όσοι ζούμε τα τελευταία 50 χρόνια σε αυτή τη χώρα, ότι «η Μεταπολίτευση και ο ριζοσπαστισμός της ενοχοποιήθηκαν από... ενόχους».
Πώς από τα «Λαμόγια στο χακί» έφτασες να ερευνάς τη Μεταπολίτευση; Τι επιδίωξες με την έρευνά σου; Τι θέλησες να φωτίσεις και τι να αναδείξεις;
Τρεις ήταν οι βασικές επιδιώξεις μου. Πρώτη, να εξετάσω βασικές πολιτικές, κοινωνικές και ιδεολογικές συγκρούσεις της εποχής. Δεύτερη, να ακτινογραφήσω το όλο κλίμα της, συμπεριλαμβανόμενων των πολιτιστικών παραμέτρων και της ψυχαγωγίας. Τρίτη, να δω αν και κατά πόσο ευσταθούν ορισμένα διαδεδομένα «κατηγορητήρια» σε βάρος της Μεταπολίτευσης και του πολυθρύλητου, του... ευκόλως καταλογιζόμενου «λαϊκισμού» της. Διότι πιστεύω ότι οι αιτιάσεις αυτές, οι οποίες μάλιστα αποδεικνύονται ιδιαίτερα επίμονες από την εποχή των Μνημονίων και εντεύθεν, απολήγουν σε ορισμένα «διά ταύτα» που σχετίζονται με το παρόν και το μέλλον, όχι με «ακαδημαϊκές» θεωρήσεις του παρελθόντος.
Εστίασα την προσοχή μου στα πρώτα 7-10 μεταπολιτευτικά χρόνια, αλλά όσες φορές έκρινα αναγκαίο να «ζουμάρω» και σε ορισμένα κατοπινά, το έκανα. Ιδίως στο τελευταίο μέρος του βιβλίου, αυτό για τα «κατηγορητήρια». (...)
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
της Π. Κρημνιώτη, Αυγή (09/06/2024)
Βιβλιοκριτική του Χρήστου Λάσκου στο alterthess.gr Ο ∆ιονύσης Ελευθεράτος ακτινογραφεί τις σημαντικότερες πολιτικές-κοινωνικές συγκρούσεις της Μεταπολίτευσης, κυρίως από την πρώτη και ζωηρότερη περίοδό της.
(..) Το βιβλίο του Ελευθεράτου έρχεται μετά από μια σειρά δεξιών βιβλίων σχετικά με την Μεταπολίτευση. Δεδομένου, δε, ότι είναι σχεδόν δυο δεκαετίες τώρα που τα ΜΜΕ την καταγγέλλουν πρωί μεσημέρι βράδυ, αποτελεί μια εξαιρετικά πολύτιμη πολιτική παρέμβαση.
Τεκμηριώνει επαρκέστατα το γεγονός πως η καθεστωτική εχθροπάθεια προς τη Μεταπολίτευση είναι αποτέλεσμα της πρώτης ριζοσπαστικής της φάσης -όταν οι εργατικές και φοιτητικές κινητοποιήσεις, αλλά και τα πρώτα από τα «νέα κοινωνικά κινήματα», πετυχαίνουν, μετά από πολύ καιρό, αποτελέσματα που «σπάνε τον γύψο», υλικό πολύ αγαπητό για το σύνολο της πολιτικής ελίτ και όχι μόνο για τον Γεώργιο Παπαδόπουλο.
Αυτό που τρελαίνει ακόμα τους κέρβερους του συστήματος δεν είναι ότι ηγεμόνευσε η Αριστερά, αλλά ότι απέκτησε πραγματικά μεγάλη επιρροή στα μυαλά και τις ψυχές των λαϊκών ανθρώπων. Το (φιλο)καπιταλιστικό μπλοκ δεν έχασε ποτέ την πρωτοκαθεδρία, αλλά ήταν υποχρεωμένο να ανέχεται τους συντριπτικά ηττημένους, μόλις πριν από 25 χρόνια, κατσαπλιάδες.
Το βιβλίο είναι, πέρα από μια εξαιρετική πραγματεία για το ζήτημα, και πραγματικά απολαυστικό. Διαβάζεται νεράκι. Είναι γραμμένο «δημοσιογραφικά». Βάζει στο πλάι της προδιαγραφές τύπου πέιπερ ή κακής, αλλά τόσο συνηθισμένης, «ακαδημαϊκότητας». Απευθύνεται έτσι σε όλον τον κόσμο και αυτό είναι που το κάνει μια πολύ σημαντική πολιτική παρέμβαση. Ιδίως σήμερα, που, μετά το φιάσκο των κυβερνήσεων Τσίπρα και την πρωτοφανή επικράτηση της Δεξιάς -ας μην χαιρόμαστε πολύ για τα ευρωεκλογικά αποτελέσματα, ο λαός της Δεξιάς θα είναι «εδώ», όποτε χρειαστεί- έχουμε μια πρωτοφανή συμπίεση της Αριστεράς.
Ο Ελευθεράτος διατρέχει την περίοδο -και ορθά δίνει το βάρος στην εποχή μέχρι το ’90, μετά δύσκολα μπορεί να αιτιολογηθεί η χρήση της λέξης «Μεταπολίτευση», νομίζω- παρουσιάζοντας ένα εντυπωσιακά ποικίλο σύνολο γεγονότων που έχουν συμβάλλει καθοριστικά στην εξέλιξη του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού.
Μετά τη χούντα, πόση χούντα έμεινε;, αναρωτιέται ο συγγραφέας. Τι κατάφερε και τι όχι το κίνημα για την αποχουντοποίηση; Πώς εξελίχθηκε το μπρα ντε φερ με την κυβέρνηση, σε κάθε τομέα;
Στη συνέχεια, διερευνά τον «αριστεροχουντισμό», την καραμανλική, δηλαδή, εκδοχή της θεωρίας των δύο άκρων, την απεργιακή «ακρότητα» και την αντιμετώπισή της, τον άγριο αυταρχισμό των «σκυλιών» του Μπάλκου –“δώστε τον Μπάλκο στα σκυλιά του”-, αλλά και τη σοσιαλμανία, όπως εκδηλώθηκε, ιδίως, στην περίπτωση της κρατικοποίησης της τραπεζικής και βιομηχανικής αυτοκρατορίας του Ανδρεάδη.
Δίνει κατατοπιστικότατα στοιχεία για τις εφημερίδες, τα γήπεδα και τις «ηλεκτρικές κιθάρες». Παρακολουθεί το ποδόσφαιρο , το μπάσκετ και την κυκλοφορία των αθλητικών εφημερίδων. Μας θυμίζει τη δύσκολη συμβίωση του ροκ με την παραδοσιακή Αριστερά -η ξινίλα της Δαμανάκη ή του Έλληνα Σουσλόφ, του Φαράκου, είναι εξαιρετικά διασκεδαστική, αλλά είναι πολύ περισσότεροι όσοι ενεπλάκησαν στο θέμα.
Ο κινηματογράφος, η τηλεόραση, η βιντεοκασέτα, αλλά και οι τσόντες και ο Γκουσγκούνης, ο Νέος Ελληνικός Κινηματογράφος και η συζήτηση αναφορικά με την «κουλτούρα», γενικότερα.
Και χίλια άλλα αναπτύσσονται στις σελίδες του βιβλίου. Με τρόπο γλαφυρό και εμπεριστατωμένο. Όσο και, ευτυχώς, στρατευμένο. Γιατί χωρίς ένα είδος προκατάληψης, όπως καλά ξέρουν οι επιστημολόγοι, δουλειά δεν γίνεται.
Το καταληκτικό Ε μέρος του βιβλίου επιχειρεί -και καταφέρνει μια χαρά- να απαντήσει σε επτά κρίσιμα ερωτήματα:
Μας έκανε η Μεταπολίτευση οκνηρούς;
Γίναμε πολύ πιο απαιτητικοί από όσο επέτρεπε η παραγωγικότητά μας;
Έγιναν εδώ αδικαιολόγητα ή έστω ανεξήγητα απεργιακά ευρωπαϊκά ρεκόρ;
Ο «αδηφάγος» συνδικαλισμός έφερε την αποβιομηχάνιση;
Έφταιγαν οι εργαζόμενοι για το κλείσιμο του εργοστασίου της Pirelli στην Πάτρα;
Έπληξε τη βιομηχανία η κρατικοποίηση του ομίλου Ανδρεάδη;
Μας κυβέρνησε η γενιά του Πολυτεχνείου;
Ο Ελευθεράτος, με τη «Μεταπολίτευση» μας προσφέρει ένα ανεκτίμητο δώρο, αλλά κι ένα όπλο.
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
γράφει ο Χ. Λάσκος, alterthess.gr 13/06/2024
Συνέντευξη στον Βασίλη Σκουρή για το Dnews.gr Το βιβλίο (εκδόσεις Τόπος) που κυκλοφορεί 50 χρόνια ακριβώς από την πτώση της χούντας είναι πρώτο στα ευπώλητα και στην κατηγορία δοκίμια-ιστορικά
Τον επόμενο μήνα, λοιπόν, θα συμπληρωθεί μισός αιώνας από τη χαραυγή της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας, δηλαδή της Μεταπολίτευσης, αλλά θα πλησιάζουν 51 χρόνια από τότε που ακούστηκε για πρώτη φορά από επίσημα χείλη ο όρος «Μεταπολίτευση». Πώς συμβαίνει αυτό; Απλούστατα, όπως έχει επισημάνει ο ιστορικός Λεωνίδας Καλλιβρετάκης, τον όρο «Μεταπολίτευση» είχε χρησιμοποιήσει στις 20 Αυγούστου του 1973 ο… δικτάτορας Γ. Παπαδόπουλος, σε ραδιοτηλεοπτικό διάγγελμα, εννοώντας την κατάργηση της βασιλείας. Ένα χρόνο αργότερα, η λέξη Μεταπολίτευση σηματοδοτούσε αυτό που ξέρουμε…
Τη μικρή αυτή «περιπέτεια» του όρου θυμίζει ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Διονύσης Ελευθεράτος, στον πρόλογο του νέου βιβλίου του «Μεταπολίτευση, ένα βολικό ‘τέρας’» (από τις εκδόσεις «Μοτίβο - Τόπος»). Πρόκειται για ένα πόνημα που κυκλοφορεί από τα μέσα Μαϊου και το οποίο έχουμε ήδη δει σε καταλόγους ευπώλητων, αρκετών βιβλιοπωλείων. Το βιβλίο του Δ. Ελευθεράτου δεν εξετάζει μόνον πολιτικές και οικονομικές παραμέτρους της εποχής (κυρίως της πρώτης μεταπολιτευτικής δεκαετίας, όχι όμως αποκλειστικά αυτής), αλλά επεκτείνεται και στη σφαίρα της ενημέρωσης, του Τύπου, της μουσικής, του κινηματογράφου.
Με αφορμή την έκδοση αυτή, συζητήσαμε με τον συνάδελφο και συγγραφέα.
Διαβάστε τη συνέντευξη εδώ
γράφει ο Β. Σκουρής (16/06/2024) dnews.gr
O Διονύσης Ελευθεράτος συνομιλεί με τον Πάρι Καρβουνόπουλο, στο militaire.gr
Η μεταπολίτευση έγινε 50 ετών…Το τι …κατηγορίες της έχουμε απαγγείλει όλα αυτά τα χρόνια είναι γνωστό. Έχουμε σβήσει από τη μνήμη μας τα όσα θετικά έφερε στη χώρα αυτή η πολιτική περίοδος και κάποιοι θέλουν να μας κάνουν να ξεχάσουμε τι προηγήθηκε της μεταπολίτευσης. Η συζήτηση για τα άσχημα της μεταπολίτευσης συνδυάζεται από ορισμένους με τις γνωστές αμφισβητήσεις που έχουν να κάνουν με το Πολυτεχνείο και με την ολοκληρωτική μετάθεση της προδοσίας της Κύπρου από τους χουντικούς στην πρώτη μεταπολιτευτική κυβέρνηση. Η ιστορική ισοπέδωση είναι προφανής…
Ένα βιβλίο προσπαθεί να μας κάνει να σκεφτούμε λογικά. Το υπογράφει ο δημοσιογράφος Διονύσης Ελευθεράτος. Τίτλος του: «Μεταπολίτευση -Ένα βολικό τέρας». Ο Διονύσης Ελευθεράτος αντιμετωπίζει σθεναρά στο βιβλίο του …τα τέρατα που έχουν γραφτεί και ακουστεί για την μεταπολίτευση. Εξηγεί ότι ο αφορισμός της «λειτουργεί και ως φύλλο συκής, πίσω από το οποίο πασχίζουν να κρυφτούν οι συνέπειες των επιλογών της οικονομικής ελίτ και τα αδιέξοδα του παραγωγικού μοντέλου της χώρας».
Ο Διονύσης Ελευθεράτος ακτινογραφεί τις σημαντικότερες πολιτικές-κοινωνικές συγκρούσεις της Μεταπολίτευσης, κυρίως από την πρώτη και ζωηρότερη περίοδό της. Διαπιστώνει πώς επηρέασε ο ριζοσπαστισμός της τις ιδέες και την ψυχαγωγία. Εξετάζει τις κυκλοφορίες των εφημερίδων παράλληλα με τις πολιτικές εξελίξεις. Προσδιορίζει τη θέση που έδωσε το κλίμα της εποχής στο ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, τη ροκ μουσική, το σινεμά. Τέλος, εστιάζει σε μερικά κλασικά κατηγορητήρια, σε βάρος της Μεταπολίτευσης, για την οικονομία και τα εργασιακά.
podcast του Νόστιμον ήμαρ “Εκείνος κι εγώ”
50 χρόνια μετά, η μεταπολίτευση ως έννοια και ως περίοδος διχάζει, ιντριγκάρει και φέρει ιδιαίτερο φορτίο. Τί ήταν τελικά όμως η μεταπολίτευση; Πότε ξεκινά, πώς μετασχηματίζεται, ποια πολιτικά συνθήματα ενσωματώνει και πότε ολοκληρώνεται;
Απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω ψάχνουμε παρέα με τον συγγραφέα Διονύση Ελευθεράτο, με αφορμή την κυκλοφορία του καινούργιου του βιβλίου "Μεταπολίτευση, Ένα βολικό τέρας", από τις εκδόσεις Τόπος.
Γιάννης Μπάκος και Δημήτρης Κούλαλης καταθέτουν στοιχεία και ψάχνουν απαντήσεις σε άλλο ένα επεισόδιο της σειράς podcast του Νόστιμον ήμαρ “Εκείνος κι εγώ”.
Παρουσίαση στο provocateur.gr από τον Γιώργο Κτενά Το καινούργιο βιβλίο τού Διονύση Ελευθεράτου με τίτλο Μεταπολίτευση, ένα βολικό τέρας (εκδόσεις Τόπος), μας συνδέει ξανά με την ελληνική πραγματικότητα των τελευταίων 50 ετών στην Ελλάδα.
(...) Το πνεύμα που δημιουργήθηκε από την είσοδο της Ελλάδας στη Μεταπολίτευση έφερε ελπίδα για πολιτική και κοινωνική κίνηση, διεκδικήσεις κ.λπ. που σε σημαντικό βαθμό κατακτήθηκαν. Με τον δημοσιογράφο Διονύση Ελευθεράτο, συνεπή ερευνητή και συγγραφέα σημαντικών μελετών μέσα στα χρόνια, να δημοσιεύει πρόσφατα το βιβλίο του με τίτλο Μεταπολίτευση: Ένα βολικό τέρας (εκδ. Τόπος), αναλύοντας διεξοδικά έναν μεγάλο όγκο πληροφοριών για όλη αυτή την περίοδο.
Η εργασία επικεντρώνεται, κυρίως, στα χρόνια μέχρι το 1990, αναλύοντας από την πολιτική μέχρι τη μουσική, τον αθλητισμό, το σινεμά, τον Τύπο, δίνοντας βαρύτητα στην προβληματική ρητορική που υπάρχει στον δημόσιο και πολιτικό λόγο τα τελευταία πολλά χρόνια για τη Μεταπολίτευση και τον ιστορικό της κύκλο. Με ένα εξαιρετικό σκαλιστήρι για να φέρει στο προσκήνιο όσα συνέβησαν σε όλο αυτό το διάστημα, εντοπίζει τη συνάρθρωση της πολιτικής με την ευρύτερη ψυχαγωγία της εποχής, εμβαθύνει και ανατρέπει τα “κατηγορητήρια” αυτής της περιόδου.
Η έρευνα του Διονύση, 50 χρόνια μετά από την πτώση της Χούντας, έρχεται να γεμίσει τη φαρέτρα μας με επιχειρήματα και απαντήσεις, απέναντι στο πλαίσιο μιας μαζικής προσπάθειας ευρύτερου αναθεωρητισμού που υπάρχει. Η κοινωνία που δημιουργηθηκε στην περίοδο της Μεταπολίτευσης όντως στήριξε αντιλήψεις που οδήγησαν στην παρακμή της. Αλλά αυτό αναδεικνύει τον δυϊσμό εντός του κοινωνικού, την από εδώ και την από εκεί πλευρά, και όχι την αναγωγή της Μεταπολίτευσης συλλήβδην σε αρνητική περίοδο. Και το βιβλίο του Διονύση είναι ισχυρό όπλο απέναντι σε όλο αυτό. Να το διαβάσατε. Για να θυμηθείτε και να μάθετε. Για να μην ξεχάσετε.
Διαβάστε όλη την παρουσίαση εδώ
γράφεο ο Γ. Κτενάς (09/07/2024)
Παρουσίαση στη Ναυτεμπορική
Ήταν, τελικά, «τέρας» η Μεταπολίτευση; Ένα νέο βιβλίο απαντά…
(...) Τελικά, ήταν «τέρας» η Μεταπολίτευση; Ο Διονύσης Ελευθεράτος απαντά αρνητικά και τα περισσότερα από τα τεκμήρια που παραθέτει συγκεντρώνονται στο έκτο (το τελευταίο) μέρος του βιβλίου του. Εκεί εξετάζει επτά «θανάσιμα» ερωτήματα , τα οποία ισοδυναμούν με ισάριθμες μομφές που συνήθως διατυπώνονται σε βάρος του μεταπολιτευτικού κοινωνικού ριζοσπαστισμού (ο ίδιος γράφει ότι τα ερωτήματα θα μπορούσαν να είναι πολλαπλάσια). Όλα κινούμενα στη σφαίρα της οικονομίας και εργασίας, με έναν διαφορετικό επίλογο: «Τελικά, μας κυβέρνησε η γενιά του Πολυτεχνείου;»…
Κατά τον συγγραφέα, οι εύκολοι αφορισμοί σε βάρος της μεταπολιτευτικής ζωτικότητας (που συνηθέστατα και αβασάνιστα, όπως γράφει, βαφτίζεται «λαϊκισμός») είναι βολικοί, συν τοις άλλοις διότι συγκαλύπτουν κολοσσιαίες ευθύνες , αποτυχίες και «στραβοτιμονιές» των πολιτικών και οικονομικών ελίτ. Κι ακριβώς επειδή αυτή η συγκάλυψη αφορά και το παρόν (όπως και το μέλλον), ο Διον. Ελευθεράτος θεωρεί ότι ο τερματισμός της δεν είναι κάποιο «παρελθοντολογικό χρέος» απέναντι στη Μεταπολίτευση, αλλά προϋπόθεση για σωστές αξιολογήσεις και στη σύγχρονη εποχή.
Ο συγγραφέας εκφράζει μια ελπίδα: «Ακόμη κι όσοι διαφωνούν με ερμηνείες, σχόλια και συμπεράσματά μου, να βρουν στο καταγεγραμμένο υλικό (στατιστικές και γεγονότα) στοιχεία που κρίνουν ενδιαφέροντα. Και ας τα εντάξουν σε όποια λογική θέλουν».
Το υλικό είναι, όντως πλούσιο και μας «βάζει στο πετσί μιας εποχής», που δεν ήταν καθόλου μα καθόλου μονοδιάστατη, όπως ίσως θεωρούν πολλοί. Στα γήπεδα ακούγονταν πανηγυρισμοί για γκολ, αλλά και επευφημίες για τους δημοσιογράφους που απεργούσαν. Οι κινηματογραφικές αίθουσες γέμιζαν ασφυκτικά για το «Ζ» και για τον Βέγγο «στη χώρα της σφαλιάρας», αλλά και για την «Εμμανουέλα». Τα γήπεδα γνώριζαν κοσμοπλημμύρες για τις εμφανίσεις του Θεοδωράκη, του Λοϊζου, της Φαραντούρη και του Ξυλούρη, αλλά – λίγο αργότερα – και για τον Ρόρι Γκάλαχερ, όπως και για τους «Κλας». Τελικά, πολλά λουλούδια άνθισαν τότε…
Διαβάστε την παρουσίαση εδώ Ναυτεμπορική, 16/07/2024
Παρουσίαση από τον Βαγγέλη Σακκάτο για την Εφ. Συντακτών
Η ιστορική επίδραση ενός ισχυρού προοδευτισμού
Η Μεταπολίτευση, παρά τα πολλά και σοβαρά παρατράγουδά της, περιείχε και έναν ισχυρό προοδευτισμό που επηρέασε σοβαρά την ελληνική κοινωνία και ιδιαίτερα τη νεολαία της, επίδραση που παραμένει ιστορικά
Οπως φαίνεται και από τα περιεχόμενα, το νέο βιβλίο του Διονύση Ελευθεράτου είναι πολύπλευρο και ασχολείται με πολλές εκφάνσεις της ζωής και των πολιτικοκοινωνικών εξελίξεων μετά την κατάρρευση της χούντας του 1967.
Εκείνο που τονίζει ιδιαίτερα, είναι πως αυτό το «βολικό “τέρας”», η Μεταπολίτευση, άφησε πολλά χουντικά ρέστα στον στρατό, τα σταγονίδια, στην Παιδεία, στους επιθεωρητές της βασικής εκπαίδευσης και σε πάρα πολλούς άλλους τομείς της κοινωνικής και πολιτικής ζωής.
Ο συγγραφέας τα εντοπίζει, τα επισημαίνει και τα αποκαλύπτει.
Βέβαια, παρ’ όλα αυτά, ήταν γεγονός ότι υπήρξε ένα ισχυρό αντιδικτατορικό κίνημα του ελληνικού λαού στο εσωτερικό και στο εξωτερικό με κύριο τον ρόλο του Πολυτεχνείου, έτσι που παρά την προσπάθεια όλων των παλιών χρεοκοπημένων αστικών δυνάμεων, που ήθελαν να αποκατασταθούν τα πράγματα «ως πρότερον είχον», η δυναμική αυτού του ισχυρού αντιδικτατορικού κινήματος συντέλεσε στο να κατακτήσει ο ελληνικός λαός τις πολιτικές και δημοκρατικές του ελευθερίες και τα πολιτικά του δικαιώματα. Ετσι ο ισχυρός ριζοσπαστισμός του λαού και της νεολαίας, σε συνάρτηση με τον γαλλικό Μάη, το παγκόσμιο ειρηνιστικό κίνημα ενάντια στον πόλεμο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στο Βιετνάμ και την τελική επαίσχυντη ήττα του, συνέβαλαν ώστε να αναπτυχθεί και στη χώρα μας ισχυρό ριζοσπαστικό, μαχητικό, πολιτικό και κοινωνικό κίνημα που συνετέλεσε στην εδραίωση άλλων δεδομένων και κάποιων κατακτήσεων σε σχέση με τα προδικτατορικά.
Ο συγγραφέας της «Μεταπολίτευσης» στο βιβλίο του συγκεντρώνει πολλά βασικά θέματα που αφορούν τη ζωή και την ύπαρξη του λαού και διεισδύει στο βάθος τους δίνοντας σαφείς εικόνες της πραγματικότητας απ’ όλους τους τομείς της κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Την εργασία, την οικονομία, το συνδικαλιστικό κίνημα, τον Τύπο, τον αθλητισμό, τη μουσική και αναφέρει πολλές συγκεκριμένες ατομικές περιπτώσεις, όπως του λαμπρού αγωνιστή δασκάλου Βαγενά που τον κυνήγησαν αμείλικτα οι χουντικοί επιθεωρητές της στοιχειώδους εκπαίδευσης, που αποτελούσαν φατρία που είχε παραμείνει στη ΔΟΕ παρά την αποχουντοποίησή της. Αναφέρεται στο χτύπημα στην κατοικία του ανακριτή Δημητρίου Γυφτάκη που διενεργούσε έρευνα για βομβιστικές ενέργειες νεοφασιστών, στη δράση των Μιχαλολιάκου, Καλέντζη και Σιμωνετάτου, που «συνεργάζονταν επί πληρωμή με την Ασφάλεια» παρέχοντάς της «πληροφορίες σχετικές με τη δράση Αριστερών οργανώσεων Νεολαίας – κάτι που ενδιέφερε εντονότατα την Αστυνομία» (σελ. 154).
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
Β. Σακκάτος, Εφ. Συντακτών (21/07/2024)
Βήμα της Κυριακής
Ο Διονύσης Ελευθεράτος κοιτάζει τη Μεταπολίτευση από τη σκοπιά του ριζοσπαστισμού που χαρακτήρισε μια προσέγγιση «από τα κάτω» υπενθυμίζοντας τις συγκρούσεις της, τη ροή των ιδεών, την άνθηση του Τύπου, τον μετασχηματισμό της κουλτούρας. Ο αθλητισμός, το ροκ, ο κινηματογράφος, το συνδικαλιστικό κίνημα, οι απεργιακοί αγώνες και οι εργατικές διεκδικήσεις σκιαγραφούν το περίγραμμα μιας άλλης όψης της Μεταπολίτευσης εξίσου σημαντικής με τη συμβατική πολιτική αφήγησή της.
Βήμα, 21/07/2024
Συνέντευξη του συγγραφεα στην Μαριάνθη Πελεβάνη για το tvxs.gr
Το πρωί της 24ης Ιουλίου του 1974, με τις ευλογίες του αστικού πολιτικού κόσμου κι αφού ο λαός έστειλε στο διάολο τη χούντα, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ορκίστηκε πρωθυπουργός. Ήταν η έναρξη της Μεταπολίτευσης. Πενήντα χρόνια μετά, στις 24 Ιουλίου, η επέτειος είναι ένα κοσμικό γεγονός, οι πολιτικοί γιορτάζουν τη δημοκρατία στη δεξίωση της Προέδρου της Δημοκρατίας και οι δημοσιογράφοι σχολιάζουν τις εμφανίσεις τους. Η σημασία και η αλήθεια της Μεταπολίτευσης όμως βρίσκεται εκεί έξω…
Ο ∆ιονύσης Ελευθεράτος δημοσιογράφος, ερευνητής και συγγραφέας, στο εξαιρετικό, νέο του βιβλίο, Μεταπολίτευση: Ένα βολικό «τέρας», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Τόπος, ακτινογραφεί τις σηµαντικότερες πολιτικές -κοινωνικές συγκρούσεις της Μεταπολίτευσης, διαπιστώνει πώς επηρέασε ο ριζοσπαστισµός της τις ιδέες και την ψυχαγωγία, παρακολουθεί τις κυκλοφορίες των εφηµερίδων παράλληλα µε τις πολιτικές εξελίξεις, καθρεφτίζει το κλίµα της εποχής στο ποδόσφαιρο, το µπάσκετ, τη ροκ µουσική, το σινεµά, ενώ εστιάζει και σε µερικά κλασικά «κατηγορητήρια», σε βάρος της Μεταπολίτευσης, για την οικονοµία και τα εργασιακά.
Μεγάλη κουβέντα αλλά χρήσιμη…
Διαβάστε τη συνέντευξη εδώ
Μαριάνθη Πελεβάνη, tvxs.gr (24/07/2024)
Παρουσιάση από Αντώνη Λιάκο Facebook (30/07/2024)
Διάβασα το βιβλίο του Διονύση Ελευθεράτου «Μεταπολίτευση ένα βολικό τέρας» (εκδ. Τόπος 2024). Δεν με αποθάρρυνε ούτε ο τίτλος ούτε το εξώφυλλο. Πολύ ωραίο βιβλίο, με αμεσότητα παρακολουθεί τη Μεταπολίτευση, με το βλέμμα του καλού ρεπόρτερ και τις ώριμες κρίσεις του ιστορικού, αναδεικνύοντας το ουσιώδες, δηλαδή ότι η Μεταπολίτευση δεν συντελέστηκε άπαξ με τη μεταβίβαση της εξουσίας από τους στρατιωτικούς στους πολιτικούς, αλλά ήταν ένα μπρα-ντε-φερ ανάμεσα σε αυτούς που ήθελαν την επιστροφή στην προ του 1967 αυταρχική δημοκρατία και σε αυτούς που την καταλάβαιναν ως μια μετάβαση σε ένα καθεστώς ευρωπαϊκού κεκτημένου -θα λέγαμε αναδρομικά. Τα τρία βασικά μέρη του βιβλίου είναι η διεύρυνση των ελευθεριών, η καθημερινή οικονομία και η διελκυστίνδα ανάμεσα στους εργάτες και τους βιομήχανους, ο Τύπος και τα Μέσα σε μια εποχή γρήγορων τεχνολογικών αλλαγών. Εκείνο που με εντυπωσίασε επίσης είναι η στατιστική με τον μέσο όρο ηλικίας των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων. Επιγραμματικά, οι άνθρωποι της πρώτης καραμανλικής περιόδου είχαν γεννηθεί στην εποχή του εθνικού διχασμού και ωριμάσει στη δεκαετία του ‘40, οι άνθρωποι των ανδρεϊκών κυβερνήσεων ήταν παιδιά της δεκαετίας του 40 που ωρίμασαν στα μεταπολεμικά χρόνια, οι άνθρωποι των κυβερνήσεων Σημίτη ήταν boomers, ενώ οι συνομήλικοι της γενιάς του Πολυτεχνείου ήρθαν στην εξουσία με τις κυβερνήσεις των επιγόνων μετά το 2004, και προέρχονταν κυρίως από τη ΝΔ. Το βιβλίο είναι εξαιρετική συμβολή στα 50 χρόνια, και βασικό στη βιβλιογραφία περί Μεταπολίτευσης.
ανάρτηση Α. Λιάκου, Facebook
Παρουσίαση στην Εποχή από τον Κώστα Αθανασίου
Ποιον φοβίζει, τι απειλεί η Μεταπολίτευση; Γιατί τόση δαιμονοποίηση και κακολογία; Πώς φτάσαμε στο να φταίει, για κάποιους βέβαια, η Μεταπολίτευση (ή «η γενιά της Μεταπολίτευσης» ή «το πνεύμα της Μεταπολίτευσης») για κάθε κακοδαιμονία της Ελλάδας; Γιατί τόση συζήτηση γι’ αυτή την «κακιά πεθερά» (όπως έχει παρομοιάσει τη Μεταπολίτευση αρθρογράφος της Καθημερινής);
Αυτό λοιπόν το μεγάλο ερωτηματικό, τη Μεταπολίτευση, ανατέμνει στο καινούργιο του βιβλίο ο έμπειρος δημοσιογράφος Διονύσης Ελευθεράτος. Ο συγγραφέας αποτυπώνει αναλυτικά το πρώτο διάστημα μετά την πτώση της χούντας και διατρέχει μια σειρά από γεγονότα εκείνης της εποχής, αναλύοντας όμως και τη συνέχεια και την προβολή τους μέσα στον χρόνο, συμβάλλοντας έτσι και στην περίφημη συζήτηση για το αν και πότε «τελείωσε» η Μεταπολίτευση. Πραγματεύεται ένα τεράστιο φάσμα θεμάτων που σχετίζονται με κάποιον τρόπο με τη Μεταπολίτευση, δίνοντας έτσι τη δική του απάντηση σε πολλά ερωτήματα που έχουν τεθεί στον δημόσιο διάλογο και που επαναδιατυπώνονται και σε τούτο το βιβλίο. Για παράδειγμα, τι έγινε με την περίφημη αποχουντοποίηση, «πόση χούντα έμεινε μετά τη χούντα»; Ποιο μερίδιο ευθύνης έχουν ο Καραμανλής, ο Αβέρωφ, οι δικαστές ή όποιος άλλος για το γεγονός ότι εκατοντάδες στελέχη της χούντας, ακόμα και βασανιστές, έπεσαν στα μαλακά ή αθωώθηκαν εντελώς; Τι συνέβη στα πανεπιστήμια και στα σχολεία, τι συνέβη στα συνδικάτα; Τι κινήματα και αντιστάσεις αναπτύχθηκαν και γιατί;
Γεγονότα μικρά και μεγάλα, στοιχεία, ιστορίες, πράγματα που δεν πρέπει να ξεχνιούνται όσο κι αν η αργκό των σημερινών καναλιών τα θεωρεί μπανάλ και πασέ: μια εικόνα που δείχνει τομές και συνέχειες, ομοιότητες και διαφοροποιήσεις, αλλά και αιτίες για κάποια αποτελέσματα που συχνά παρουσιάζονται σαν φυσικά φαινόμενα, σαν να προέκυψαν χωρίς να φταίει κανείς (...).
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
Γράφει ο Κ. Αθανασίου Εποχή (04/08/2024)
Βιβλιοπαρουσίαση από τον Γιώργο Λαουτάρη
Η Μετα-Δικτατορική Ελλάδα Χωρίς Μύθους Και Απλουστεύσεις
Το βιβλίο του Διονύση Ελευθεράτου για τη Μεταπολίτευση διαβάζεται και ως συνέχεια της εμβριθούς μελέτης Λαμόγια στο χακί που έγραψε το 2015 και αφορούσε στα σκάνδαλα και την ολέθρια οικονομική διαχείριση της χούντας. Οι αιχμηρές και αντισυμβατικές απόψεις του Ελευθεράτου στηρίζονται πάντα σε στοιχεία και δυνατά επιχειρήματα, χαρίζοντας μια διαφορετική ματιά στην πρόσφατη ιστορία.
Το νέο βιβλίο του δημοσιογράφου Διονύση Ελευθεράτου, Μεταπολίτευση. Ένα βολικό «τέρας» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τόπος συνιστά μια αποκαλυπτική μονογραφία για τη φυσιογνωμία της μετα-δικτατορικής Ελλάδας, από μια αιρετική σκοπιά. Παραμερίζοντας κοινούς τόπους και επικεντρωνόμενος στα στοιχεία, ο συγγραφέας υπερασπίζεται τον ριζοσπαστισμό που γέννησε η αντιδικτατορική πάλη και που ο σκιτσογράφος Soloup απέδωσε μοναδικά με τη μορφή ενός πολύχρωμου ταύρου στο εξώφυλλο του βιβλίου.
Η έρευνα του Ελευθεράτου αποκαλύπτει εισαγωγικά πόσες φορές έχει αναγγελθεί από πολιτικούς όλου του φάσματος το «τέλος της Μεταπολίτευσης», δείχνοντας το πόσο ρευστά είναι τα χρονικά όρια μιας περιόδου που γνωρίζουμε με σαφήνεια πότε ξεκίνησε, με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να ορκίζεται τα ξημερώματα στις 24 Ιουλίου 1974, αλλά αδυνατούμε να προσδιορίσουμε πότε και αν τελείωσε. Μεγαλύτερη συναίνεση υπάρχει στο επίσημο πολιτικό σκηνικό στον χρωματισμό της περιόδου ως κάτι ακαθόριστα ανώριμο και λάθος, σαν μια παιδική ασθένεια που πέρασε η ώριμη πλέον δημοκρατία της χώρας.
Ο συγγραφέας απομονώνει το …μικρόβιο και το ονομάζει «ριζοσπαστισμό», ορίζοντας παράλληλα την ταυτότητά του: Σημειώνει ότι πρώτο στοιχείο του ριζοσπαστισμού της μεταπολίτευσης είναι τα διεκδικητικά κινήματα για την ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών, δεύτερο η διεκδίκηση ελευθεριών στη δράση και την έκφραση, τρίτο η αμφισβήτηση των παλιών στερεοτύπων στην πολιτική αλλά και στην κοινωνική συμπεριφορά, τέταρτο η ορμητική είσοδος των συλλογικοτήτων στο δημόσιο προσκήνιο, πέμπτο η νέα ανάγνωση της ιστορίας και έκτο η δημιουργία ενός κλίματος που ευνοεί τις απόψεις υπέρ του κοινωνικού μετασχηματισμού. Στο βιβλίο καταγράφεται πώς επέδρασε το κύμα του ριζοσπαστισμού στην πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική σφαίρα της χώρας, συμβάλλοντας σε μια καλύτερη κατανόηση της μετά το 1974 εποχής.
Στο πρώτο μέρος, το βιβλίο περιγράφει τις περιπέτειες της αποχουντοποίησης ως «χρονικό μιας σχοινοβασίας». Στο δεύτερο μέρος εστιάζει σε ορισμένα υποτιμημένα από τους σύγχρονους σχολιαστές χαρακτηριστικά της διακυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή: τη στάση του «εθνάρχη» έναντι της Αριστεράς, την απεργιακή πλημμυρίδα της εποχής, τις κρατικοποιήσεις που επικρίθηκαν ως «σοσιαλμανία» και τις βάρβαρες επιβιώσεις του αυταρχισμού και της βίας από τα κρατικά όργανα της εποχής. Το τρίτο μέρος αναλύει τρεις χαρακτηριστικούς δείκτες της καθημερινότητας: Την κυκλοφορία και τα χαρακτηριστικά των εφημερίδων, τη δημοφιλία των αθλητικών θεαμάτων και τις διακυμάνσεις στην αποδοχή της ροκ μουσικής. Στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται διεξοδική ανάλυση στον κινηματογράφο της εποχής. Και το βιβλίο κλείνει με ένα απομυθοποιητικό κεφάλαιο ως προς τα τυπικά επιχειρήματα που κομίζουν οι «haters της μεταπολίτευσης».
Διαβάστε την συνέχεια εδώ
γράφει ο Γ. Λαουτάρης (02/09/2024)
Παρουσίαση του βιβλίου στην ΕΣΗΕΑ, Τετάρτη 19/06/2024.Για το βιβλίο μίλησαν οι: Χριστόφορος Ζαραλίκος (ηθοποιός), Βαγγέλης Καραμανωλάκης (ιστορικός, καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών), Θανάσης Σκαμνάκης (δημοσιογράφος) και ο συγγραφέας του βιβλίου. Την εκδήλωση συντόνισε η δημοσιογράφος Ναταλία Χατζηαντωνίου.
O Διονύσης Ελευθεράτος μιλάει, στο Κontra Channel και τον Πάνο Χαρίτο, για το βιβλίο (28/06/2024)
Συνέντευξη του συγγραφέα στη εκπομπή "Ξεκινάμε Μαζί" με τη δημοσιογράφο Δήμητρα Μακρή, DION Τηλεόραση Κεντρικής Μακεδονίας (01/07/2024).
ENA Institute for Alternative Policies
ο δημοσιογράφος και ιστορικός ερευνητής Διονύσης Ελευθεράτος συνομιλεί, με αφορμή το βιβλίο του «Μεταπολίτευση. Ένα βολικό "τέρας"» (εκδόσεις Τόπος), με τον συντονιστή του Κύκλου Πολιτικής Ανάλυσης του ΕΝΑ Κώστα Ελευθερίου. (12/11/2024).
Προσθήκη στο καλάθι
