Τί είναι, τελικά, βιασμός και τι δεν είναι; Ήταν ποτέ πλημμέλημα; Μπορεί μια 12χρονη να συναινέσει σε σεξουαλική πράξη; Πώς τιμωρείται η κατάχρηση ανηλίκου; Τι σημαίνει «μαστροπεία»; Είναι κακούργημα η «παιδική πορνογραφία; Πώς εξετάζεται ένα κακοποιημένο παιδί; Και τέλος: Πως αποφασίζουν τα δικαστήρια;
Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα απαντά το βιβλίο του ποινικολόγου Ευτύχη Φυτράκη με απλό και εύληπτο τρόπο, με βάση τη νομοθεσία, τη νομολογία και την ποινική επιστήμη. Συνολικά το βιβλίο περιέχει 176 ερωταπαντήσεις γύρω από το ‘Σεξουαλικό Ποινικό Δίκαιο’, όπως ισχύει στη χώρα μας. Χωρίζεται σε τρία μέρη: «Σεξουαλικό ‘έγκλημα & τιμωρία’», «Τα σεξουαλικά εγκλήματα ‘ένα προς ένα’», και «Πώς εφαρμόζεται ο νόμος;». Ενδεικτικές θεματικές που καλύπτει το βιβλίο: Σεξουαλικά εγκλήματα & σεξουαλικοί δράστες, Τι τιμωρείται και τι όχι στην Ελλάδα, Ποινές για τα σεξουαλικά εγκλήματα, Βιασμός, Σεξουαλική κατάχρηση εξουσίας, Σεξουαλική παρενόχληση, Παιδική κακοποίηση, Πορνεία, Το έγκλημα ενώπιον του Δικαστηρίου, Από το Δικαστήριο στη φυλακή. Τέλος, σε παράρτημα παρατίθενται όλα τα άρθρα του Ποινικού Κώδικα που αφορούν τα σεξουαλικά εγκλήματα (336-353).
Τα θέματα που θίγει το βιβλίο του Ε. Φυτράκη έρχονται συχνά στην επικαιρότητα με τραγικό τρόπο, μέσα δηλ. από υποθέσεις σεξουαλικής βίας και κακοποίησης, ιδίως παιδιών. Κάποιες φορές η δικαστική εξέλιξη των υποθέσεων αυτών προκαλεί ερωτηματικά ή και έντονες διαμαρτυρίες. Πολλές φορές οι «νομικοί τύποι» φαίνονται ακατανόητοι. Σ’ αυτό το θολό τοπίο προσπαθεί να ρίξει λίγο φως το βιβλίο «SEX-NOMOΣ-ΕΓΚΛΗΜΑ», με υπεύθυνο και επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο, αλλά σε απλή γλώσσα, αποφεύγοντας -όσο είναι δυνατόν- τη δυσνόητη ορολογία. Αναγκαστικά γίνονται «αφαιρέσεις» ώστε να βγει σε κάθε «ερωταπάντηση» η ‘ουσία’ με συντομία. Το βιβλίο αυτό δεν «συνθηματολογεί»· είναι κατά βάση περιγραφικό (δηλ. τι ισχύει) και περιορισμένα κριτικό (δηλ. γιατί είναι έτσι).
Το βιβλίο απευθύνεται σ’ όλους τους ενδιαφερόμενους πολίτες, τους εκπαιδευτικούς αλλά επίσης στους διαμορφωτές της κοινής γνώμης· γι’ αυτό και προλογίζεται από την έμπειρη δημοσιογράφο-δικαστική ρεπόρτερ της ΕΡΤ Ντίνα Τσουκαλά.
Δείτε εδώ τα περιεχόμενα και διαβάστε τον πρόλογο της δημοσιογράαφου Ντίνας Τσουκαλά. Επίσης, διαβάστε εδώ κάποιες σελίδες του βιβλίου.
Ακούστε εδώ μια συζήτηση του συγγραφέα με τον Ραφίκ Αμπντίν για την εκπομπή Ραδιοκοινότητες, Στο Κόκκινο (01/04/2024) και εδώ μια συζήτηση με τον Χ. Πουλόπουλο για τα σεξουαλικά εγκλήματα και την εφαρμογή του Νόμου, εκπομπή «Μαθήματα Αναπνοής» (Ράδιο Παρατηρητής 94,0 Fm σε συνεργασία με το Beton Art Radio). Μένουμε Πρώτο με την Έλενα Καραγιάννη και καλεσμένο στο στούντιο τον Ευτύχη Φυτράκη. Ακούστε εδώ την εκπομπή (Πρώτο πρόγραμμα ΕΡΤ, 15/04/2024).
Ακούστε εδώ την εκπομπή «Στιγμιότυπα» του Β. Κουφόπουλου Σκαι με καλεσμένο τον συγγραφέα (ΣΚΑΙ,radio 00:50 - 01:36).
Συνέντευξη στο Talk radio 98.9 fm, ακούστε εδώ (26/05/2024).
Ακούστε εδώ μια συνέντευξη του συγγραφέα στο Κανάλι Ένα 90.4 (25/05/24) και εδώ την συνέντευξη στον Γ. Μελιγγώνη για την εκπομπή Πολιτική Αθήνα (Αθήνα 984, 30/05/2024, ακούστε μετά το 40:30).
Συνέντευξη του συγγραφέα στον Κωστα Μανιάτη για το news247
Ο γνωστός ποινικολόγος εξηγεί με απλά λόγια στο νέο του βιβλίο “SEX-ΝΟΜΟΣ-ΕΓΚΛΗΜΑ” όλα αυτά που πρέπει να ξέρουμε γύρω απ’ τα σεξουαλικά εγκλήματα και την ελληνική νομοθεσία.
Ένα βιβλίο που χρειαζόταν, ειδικά σήμερα, ειδικά αυτήν την εποχή, το “SEX-NOMOΣ-ΕΓΚΛΗΜΑ” του ποινικολόγου Ευτύχη Φυτράκη από τις εκδόσεις Τόπος, εξηγεί με απλά λόγια αυτά που όλοι θέλουμε να γνωρίζουμε για τα σεξουαλικά εγκλήματα αλλά δεν ξέρουμε ποιον να ρωτήσουμε για να μας τα εξηγήσει. Και που καμια φορά, ακόμα και αν ξέρουμε κάποιον, δεν θα καταλάβουμε, θα χαθούμε μέσα στους νομικούς όρους και η ζημιά που θα γίνει θα είναι χειρότερη και απ’ το να είχαμε απλά στηρίξει όλες μας τις ελπίδες στο Google.
Από όλα αυτά μας γλιτώνει εδώ ο Ευτύχης Φυτράκης. Μας παίρνει απ’ το χέρι και με τις 176 ερωταπαντήσεις που έχει μέσα στο βιβλίο του γύρω από το ‘Σεξουαλικό Ποινικό Δίκαιο’, όπως αυτό ισχύει στη χώρα μας, μας εξηγεί και μας γλιτώνει από τόνους παραπληροφόρησης.
Το βιβλίο του χωρίζεται σε τρία μέρη: “Σεξουαλικό ‘έγκλημα & τιμωρία’”, “Τα σεξουαλικά εγκλήματα ‘ένα προς ένα’”, και “Πώς εφαρμόζεται ο νόμος;”. Ενδεικτικές θεματικές που καλύπτει είναι τα σεξουαλικά εγκλήματα και σεξουαλικοί δράστες, τι τιμωρείται και τι όχι στην Ελλάδα, ποιες είναι οι ποινές για τα σεξουαλικά εγκλήματα, αλλά και τι θεωρείται βιασμός, σεξουαλική παρενόχληση, παιδική κακοποίηση κλπ.
Εμείς μιλήσαμε μαζί του με αφορμή το βιβλίο του και είδαμε από πρώτο χέρι ότι τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα από όσο νομίζαμε, ότι κάποιοι μύθοι που καλά κρατούν μπορούν να καταριφθούν σε δευτερόλεπτα, αρκεί κάποιος να σταθεί απέναντί τους με απλό και εύληπτο τρόπο, με βάση τη νομοθεσία, τη νομολογία και την ποινική επιστήμη.
Υπάρχουν κάποιοι μύθοι, κάποιες κοινές πεποιθήσεις που όμως δεν ισχύουν παρότι ο μέσος άνθρωπος τις πιστεύει; Αν ναι, θα μπορούσατε να μας αναφερετε μία ή περισσότερες; Και αν προσπαθήσατε στο βιβλίο σας να διαλύσετε αυτούς τους μύθους.
Γύρω από το σεξουαλικό έγκλημα έχουμε μια ολόκληρη μυθολογία: Θα διέκρινα ανάμεσα σε μύθους που αφορούν την νομοθεσία π.χ. ότι ο βιασμός με τον νέο Ποινικό Κώδικα του 2019 έγινε πλημμέλημα (αλήθεια: δεν έγινε ποτέ), μύθους που αφορούν την εγκληματικότητα π.χ. ότι είναι πολύ μεγάλη (κάτω από το 5% των εγκλημάτων) ή ότι είναι σε έξαρση (οι στατιστικές δεν το επιβεβαιώνουν), και, τέλος, μύθους που αφορούν τους δράστες σεξουαλικών εγκλημάτων π.χ. ότι είναι άρρωστοι (αλήθεια: ελάχιστοι έχουν ψυχοπαθολογία), ότι είναι υπότροποι (αλήθεια: δεν υποτροπιάζουν περισσότερο από τους άλλους εγκληματίες) και ότι έχουν ιδιαίτερο προφίλ π.χ. ξένου, ψυχασθενούς, βίαιου (αλήθεια: είναι, κατά κανόνα, εντελώς συνηθισμένοι τύποι που “δεν είχαν δώσει ποτέ δικαίωμα”…).
Στο βιβλίο μου προσπάθησα να δώσω, με απλή γλώσσα, την πραγματική εικόνα του σεξουαλικού εγκλήματος, του σεξουαλικού δράστη και, κυρίως, του νόμου που ισχύει γύρω απ’ αυτές τις αξιόποινες πράξεις.
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
του Κ. Μανιάτη για το News 24/7
Παρουσίαση από την Μαρία Αλμπανίδου για την εφημ. Θεσσαλία
(...) Σε τι αφορά όμως αυτό το τόσο χρήσιμο μικρό βιβλιαράκι που δεν ενδιαφέρει μόνο νομικούς, αλλά όλο τον κόσμο;
Το βιβλίο περιέχει 176 ερωτήσεις και απαντήσεις συνοπτικές γύρω από το «Σεξουαλικό Ποινικό Δίκαιο» όπως ισχύει σήμερα στη χώρα μας. Χωρίζεται σε τέσσερα μέρη: Σεξουαλικό «έγκλημα και τιμωρία», τα σεξουαλικά εγκλήματα ένα προς ένα, πώς εφαρμόζεται ο νόμος και τέλος τι λέει ο ίδιος ο νόμος. Σας αναφέρω ενδεικτικές θεματικές: Τι είναι το σεξουαλικό ποινικό δίκαιο; Τι είναι η σεξουαλική ελευθερία; Έχουμε πράγματι έξαρση των σεξουαλικών εγκλημάτων; Είναι η «διγαμία» σεξουαλικό έγκλημα; Ποιες ποινές προβλέπονται για τα σεξουαλικά εγκλήματα; Τι είναι ο βιασμός; Τι ρόλο παίζει η «συναίνεση» στον βιασμό; Υπάρχει βιασμός μεταξύ συζύγων; Αν όμως το θύμα ήταν μεθυσμένο και δεν μπορούσε να πει «όχι» ή να αντιδράσει (στον βιασμό); Αν ο εργοδότης «απλώς» κάνει σεξουαλικές χειρονομίες ή προτάσεις; Τι προστατεύει ο νόμος με τα εγκλήματα παιδικής κακοποίησης; Σε ποιες ηλικίες τιμωρείται το σεξ; Η πορνεία απαγορεύεται; Η πορνογραφία γενικώς τιμωρείται; Μπορεί ένα έργο τέχνης να θεωρείται πορνογραφικό; Ποιον ρόλο έπαιξε το κίνημα «#MeToo»; Αν ο κατηγορούμενος καταδικαστεί θα πάει σίγουρα φυλακή;
(...) Όλο το βιβλίο περιέχει τέτοιου είδους ερωτήσεις και απαντήσεις σε πάρα πολλά θέματα που άπτονται της καθημερινότητά μας και παρουσιάζονται είτε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, είτε στα social media και όλοι γινόμαστε κοινωνοί με τον έναν ή άλλον τρόπο αυτών των περιστατικών και καλό είναι να γνωρίζουμε περί τίνος πρόκειται και ποια είναι η αλήθεια και η πραγματική τους διάσταση. Γιατί το μόνο σίγουρο είναι ότι υπάρχει πολλή παραπληροφόρηση γύρω από όλα αυτά. Κι όσο πιο ενημερωμένος είναι ο καθένας, τόσο καλύτερα τα αντιλαμβάνεται και ξέρει τι συμβαίνει κι όχι τι θέλουν οι άλλοι να συμβαίνει.
Το να έχουμε ένα τέτοιο βιβλίο σπίτι μας είναι πραγματικά ένα δώρο στον εαυτό μας. Θα μας κάνει λιγότερο στόχους της παραπληροφόρησης και του λαϊκισμού και αυτό από μόνο του είναι κέρδος.
Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ
Εφημ. Θεσσαλία (07/07/2024)
Βιβλιοπαρουσίαση στο περιοδικό Κοινωνική Εργασία, γράφει ο Κ.Τόγκα.
Το βιβλίο αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για τους κοινωνικούς λειτουργούς/τις κοινωνικές λειτουργούς αλλά και τους άλλους επιστήμονες/άλλες επιστημόνισσες που ασχολούνται με τα συγκεκριμένα εγκλήματα (νομικούς, ψυχολόγους, εκπαιδευτικούς, κοινωνιολόγους κλπ). Απευθύνεται όμως και σε όλους τους ενδιαφερόμενους πολίτες και στο ευρύ κοινό, καθώς είναι γραμμένο (όπως προαναφέρθηκε) “με λόγια απλά”. Καταφέρνει έτσι να παρουσιάσει ένα νέο επεξηγηματικό πλαίσιο των νομικών ζητημάτων, ώστε να είναι κατανοητό από τον οποιονδήποτε.
(...) Η ενασχόληση με τα σεξουαλικά εγκλήματα απαιτεί προσέγγιση από διάφορους επιστημονικούς κλάδους (Νομική, Κοινωνική Εργασία, Κοινωνιολογία, Ψυχολογία, Ψυχιατρική, Εγκληματολογία κλπ). Μολονότι σε πολλές χώρες του εξωτερικού υπάρχει εμβάθυνση στα συγκεκριμένα ζητήματα, στην ελληνική πραγματικότητα καταγράφεται έλλειψη ερευνητικών προσπαθειών και καταγραφή της γνώσης σε συγγράμματα και εγχειρίδια. Το βιβλίο “Sex, Νόμος, Έγκλημα. Το σεξουαλικό Ποινικό Δίκαιο με λόγια απλά” του Ευτύχη Φυτράκη καλύπτει αυτό το σημαντικό κενό στην ελληνική βιβλιογραφία και προάγει τη γνώση για τα συγκεκριμένα θέματα.Ο συγγραφέας του βιβλίου έχει μια μακρά διαδρομή και εμπειρία ως δικηγόρος, ειδικός επιστήμονας στον Συνήγορο του Πολίτη αλλά και ως Γενικός Γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (2015-2019). Η συσσωρευμένη αυτή εμπειρία αποτελεί εγγύηση για την αρτιότητα της έκδοσης.
Η γενική θεματική του βιβλίου είναι το Σεξουαλικό Ποινικό Δίκαιο και το θέμα είναι η παρουσίαση των σεξουαλικών εγκλημάτων με βάση τη νομοθεσία, τη νομολογία και την ποινική επιστήμη. Όπως αναφέρεται στο βιβλίο, “...οι μεταβολές που έχουν επέλθει τα τελευταία χρόνια στη σεξουαλική ποινική νομοθεσία είναι εκτεταμένες. Ορισμένα εγκλήματα, απομεινάρια του παρελθόντος, καταργήθηκαν, ενώ κάποια νέα, ιδίως δημιουργήματα της ψηφιακής εποχής, καθιερώθηκαν στον Ποινικό Κώδικα”. Υπό αυτή την οπτική, αναλύονται με αξιόπιστο τρόπο τα πλέον πρόσφατα στοιχεία σχετικά με αυτά τα εγκλήματα.
Ο συγγραφέας όμως δεν περιορίζεται αποκλειστικά σε νομικές ερμηνείες, αλλά επεκτείνει, σχολιάζοντας-όπου είναι αναγκαίο-και καταθέτοντας επιπλέον χρήσιμα στοιχεία, στατιστικά δεδομένα, ενδεικτικές περιπτώσεις που απασχολούν την κοινή γνώμη και παραδείγματα από χώρες του εξωτερικού.
(...) γραμμένο με απλό και εύληπτο τρόπο και αποφεύγονται οι πολύπλοκες νομικές έννοιες και η δυσνόητη ορολογία. Από την άλλη όμως δεν υστερεί σε ουσία και οι απαντήσεις δίνονται με επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο.
(...) Εν κατακλείδι, το βιβλίο πετυχαίνει το στόχο του να ενημερώσει πολύπλευρα και αντικειμενικά τους ενδιαφερόμενους/τις ενδιαφερόμενες και να διαλύσει τους πολλαπλούς μύθους που συνοδεύουν τα συγκεκριμένα εγκλήματα. Κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη/της αναγνώστριας από την πρώτη σελίδα και μπορεί να διαβαστεί ακόμη και “μονομιάς”. Δηλαδή ο αναγνώστης/η αναγνώστρια θα απορροφηθεί από τις ενδιαφέρουσες πληροφορίες που περιλαμβάνονται σε αυτό και δεν το αφήσει από τα χέρια του μέχρι να το τελειώσει. Και αργότερα θα επιστρέψει στις αρχικές σελίδες για να το ξαναδιαβάσει.Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στο συγγραφέα για την έκδοση και αναμένουμε συνέχιση των προσπαθειών και εμπλουτισμό της σχετικής βιβλιογραφίας με νέες εκδόσεις και στο μέλλον!
Συνέντευξη του συγγραφέα στην Εύα Παπαδοπούλου για την Εφ. Συντακτών
«Το σεξουαλικό έγκλημα δεν είναι υπόθεση σεξ, αλλά βίας και εξουσίας»
Ο ποινικός λαϊκισμός δομείται πάνω στο αφήγημα της ατιμωρησίας. Το δόγμα «Νόμος και τάξη» χρειάζεται λόγο ύπαρξης, γι’ αυτό, κατά σειρά, δημιουργεί ψευδαισθήσεις, εκτοξεύει την τιμωρητικότητα και καταλήγει σ’ έναν νομοθετικό αυταρχισμό χωρίς κανένα αποτέλεσμα στην πρόληψη του εγκλήματος
Βαθύς γνώστης του ποινικού δικαίου, ο διδάκτωρ Νομικής Ευτύχης Φυτράκης μιλάει στην «Εφ.Συν.» με αφορμή το νέο του βιβλίο «Sex - Νόμος - Εγκλημα: το Σεξουαλικό Ποινικό Δίκαιο σε απλά λόγια» (εκδ. Τόπος). Είναι ένα μικρό βιβλίο που μέσα από συνολικά 176 ερωταπαντήσεις καταφέρνει να εξηγήσει με απλά λόγια αυτά που όλοι θέλουμε να γνωρίζουμε για τα σεξουαλικά εγκλήματα: από τη διαδικασία της άσκησης διώξεων, τις πρακτικές των δικαστηρίων ώς την απόδοση ποινών και την έκτιση. Εύληπτα, κατανοητά και εμπεριστατωμένα, το βιβλίο «στοχεύει να ξεκαθαρίσει αυτό το πεδίο με τρόπο κατανοητό από όλους», μας εξηγεί, αν και, όπως μας λέει, αξιοποιείται ακόμη και από δικαστές πίσω από τα έδρανα των ποινικών δικαστηρίων.
Τι είναι το σεξουαλικό ποινικό δίκαιο; Τιμωρείται στην Ελλάδα το «stalking»; Ποιες είναι οι ποινές για τα σεξουαλικά εγκλήματα; Ποιες ποινές προβλέπονται και γιατί, τελικά, τα ισόβια δεν είναι ισόβια; Αυτές είναι μόνο κάποιες από τις πτυχές που το βιβλίο επιχειρεί να φωτίσει γύρω από το σεξουαλικό έγκλημα. Ενα πεδίο τόσο επιρρεπές στην παραπληροφόρηση, που καταλήγει να γίνεται όχημα του ποινικού λαϊκισμού.
Ποιο είναι το σκεπτικό πίσω από τη συγγραφή του βιβλίου; Υπήρξε κάποια συγκεκριμένη υπόθεση με δημόσιο ενδιαφέρον που σας παρακίνησε;
Το σεξουαλικό έγκλημα προκαλεί μεγάλο δημόσιο ενδιαφέρον. Αν μάλιστα εμπλέκονται γνωστά πρόσωπα, ως δράστες ή θύματα, το θέμα μένει στην επικαιρότητα για αρκετό διάστημα. Συχνά, λοιπόν, οι πολίτες και τα ΜΜΕ αναρωτιούνται για τις προβλέψεις του νόμου, τη διαδικασία που ακολουθείται και τις ποινές που επιβάλλονται. Είναι αλήθεια ότι το ευρύ κοινό ούτε γνωρίζει ούτε κατανοεί νομικούς όρους που ακούει από τα ΜΜΕ και σχηματίζει πολλές φορές εσφαλμένη εικόνα γύρω από πτυχές του σεξουαλικού εγκλήματος (τι είναι, πώς δικάζεται, πώς τιμωρείται κ.λπ.). Το βιβλίο μου «Sex - Νόμος - Εγκλημα» στοχεύει να ξεκαθαρίσει αυτό το πεδίο με τρόπο κατανοητό από όλους.
Επειδή είχα μια μακρόχρονη ενασχόληση με το συγκεκριμένο πεδίο του ποινικού δικαίου, συχνά δεχόμουν ερωτήματα από δημοσιογράφους, αλλά και φίλους ή συναδέλφους, για γνωστές (κυρίως) υποθέσεις, με αποκορύφωμα την υπόθεση της «12χρονης από τον Κολωνό». Οι υποθέσεις αυτές, όσο και αν εξάπτουν το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον ή προκαλούν ανούσιο κουτσομπολιό, δεν έχουν τίποτα το χαριτωμένο. Το σεξουαλικό έγκλημα δεν είναι μια υπόθεση σεξ αλλά βίας και εξουσίας. Βιασμός, σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, εκδικητική πορνογραφία αλλά και εκπόρνευση είναι ιστορίες γεμάτες φρίκη. Γι’ αυτό οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες και γίνονται ακόμα δυσκολότερες όταν πρέπει να δίνονται με ψυχραιμία και ακρίβεια. Αυτό επιχειρεί το βιβλίο μου.
Διαβάστε τη συνέχεια της συνέντευξης εδώ
Εύα Παπαδοπούλου, Εφημ. Συντακτών (12/10/2024)
***
Συνέντευξη του συγγραφέα στην εκπομπή RESTART με τους Ε. Βόσνου & Α. Κλώσσα, Attica TV (05/04/2024)