Ο Χάρολντ δεν ήθελε να χορέψει μαζί μας την παραμονή των Χριστουγέννων. Κουράστηκε. Τόσοι ρόλοι, τόση υποκρισία του κόσμου, τόση απανθρωπιά της χώρας του στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Αρκετά πολέμησε. Έφυγε ήσυχος, έχοντας συνείδηση ότι έκανε το καθήκον του.
Ο Χάρολντ Πίντερ έφυγε σται 78 του. Κυριάρχησε στο διεθνές θέατρο από τη δεκαετία του πενήντα. Στην Ελλάδα ο Κουν τον είχε ανεβάσει πρώτος, αν θυμόμαστε καλά. Ο Επιστάτης, το Πάρτυ Γενεθλίων. Το Νόμπελ, μόλις πριν λίγα χρόνια. Τα τριάντα τόσα έργα του θεωρούνται πια κλασικά στο θεατρικό δραματολόγιο. Τα πολιτικά του δοκίμια αριστουργήματα πολιτικής πολεμικής και πολιτικής αφύπνισης. Τα ποιήματά του το ίδιο.

…Η γλώσσα στην τέχνη είναι πάντα μια συναλλαγή υπό αμφισβήτηση, μια κινούμενη άμμος, ένα τραμπολίνο, μια παγωμένη λίμνη που εύκολα μπορεί να υποχωρήσει από το βάρος το δικό σου, το βάρος του συγγραφέα, ανά πάσα στιγμή.

Αλλά το ξαναλέω, η αναζήτηση της αλήθειας ποτέ δεν μπορεί να σταματήσει. Δεν μπορεί να μετατεθεί για άλλη φορά, να αναβληθεί. Θα πρέπει να αντιμετωπιστεί, τη στιγμή της ανάγκης, στα ίσα.

Όταν κοιταζόμαστε στον καθρέφτη έχουμε την εντύπωση ότι η  εικόνα απέναντί μας είναι ακριβής. Αλλά ένα χιλιοστό μετακινείσαι και η εικόνα αλλάζει. Κοιτάζουμε μια ατέλειωτη διαβάθμιση αντανακλάσεων. Όμως είναι φορές που ο συγγραφέας πρέπει να κάνει θρύψαλλα τον καθρέφτη απέναντί του – επειδή η αλήθεια μάς κοιτάζει από την άλλη μεριά του καθρέφτη.

Πιστεύω πως παρόλη την τεράστια δυσπραγία που περνάμε, η αδίστακτη και ανυποχώρητη, η άγρια αποφασιστικότητα του πνεύματός μας, ως πολιτών, να ορίσουμε την πραγματική αλήθεια της ζωής και των κοινωνιών μας αποτελεί μια κρίσιμη υποχρέωση που μετακυλίεται σε όλους μας. Είτε το θέλουμε είτε όχι.

Αν αυτή η αποφασιστικότητα δεν αποτελέσει κομμάτι των πολιτικών μας οραμάτων δεν υπάρχει καμμία ελπίδα να ξανακερδίσουμε αυτό που σχεδόν έχει χαθεί για όλους μας – την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

^{Παραθέτουμε με την ευκαιρία και  το ποίημά του «Death» (που επίσης περιέλαβε στο τέλος της διάλεξής του για το Νόμπελ. Διαβάστε το έχοντας στο μυαλό τις ημέρες του Δεκέμβρη στην Αθήνα του 2008)}

Where was the dead body found?               
Who found the dead body?                          
Was the dead body dead when found?       
How was the dead body found?

Who was the dead body?

Who was the father or daughter or brother
Or uncle or sister or mother or son
Of the dead and abandoned body?

Was the body dead when abandoned?
Was the body abandoned?
By whom had it been abandoned?

Was the dead body naked or dressed for a journey?

What made you declare the dead body dead?
Did you declare the dead body dead?
How well did you know the dead body?
How did you know the dead body was dead?

Did you wash the dead body
Did you close both its eyes
Did you bury the body
Did you leave it abandoned
Did you kiss the dead body